van het Bossche Capucijnenklooster de stad had moe
ten verlaten, kwam hij op goeden voet met den ves
tingscommandant van Grave en kon hij zich te Velp ves
tigen. Schilderijen en meubels van het klooster, dat
Emmaus genaamd is, verraden de afkomst der stichters
uit het Vlaamsche land. In uitersten eenvoud heeft het
zich gehandhaafd, ondanks alle avonturen. In 1840 be
stond de kloostergemeente nog slechts uit eenige afge
leefde grijsaards. In den refter wordt Willem II dage
lijks herdacht wegens zijn besluit, dat ook dit klooster
met zijn barok-kerkje herleven deed.
Sindsdien heeft Brabant ook in dit opzicht zijn traditie
herkregen. In sommige dorpen staan kloostergebouwen,
die naar buiten iets uitstralen van het opgewekte gees
tesleven dat er heerscht. De architectuur der kloosters
heeft evenmin als de burgerlijke gedurende de negen
tiende eeuw haar evenwicht kunnen vinden in een mach
tigen stijl. Cuypers en enkele andere bouwmeesters zijn
erin geslaagd, de idee van het gemoderniseerde kloos
terwezen te vertolken in hun kunst, maar er werden ook
veel kloostergebouwen getimmerd en gemetseld die niet
boven de materie uitgroeiden. In de twintigste eeuw
brak een sterker besef van het wezen der kloosterarchi
tectuur door. Als model mag genoemd worden de Sint
Paulusabdij te Oosterhout, gebouwd naar de plannen
van den Benedictijnermonnik, Dom Bellot; een voor
beeld van harmonieuze en spiritueele baksteentoepas
sing, waarvoor de architect Berlage groote bewondering
uitsprak.
Van de kloosters naar de herbergen lijkt de stap wel
heel groot. Kenners van de geschiedenis weten dat de
stap slechts klein is, want in de middeleeuwsche kloos
ters werd de gastvrijheid zóó beoefend dat elk klooster
dagelijks verscheidene vreemdelingen herbergde, dus in
den letterlijken zin des woords een herberg was. De
60
