7
INLEIDING
De schilders hebben van het Brabantsche dorp een
eenzijdige en beperkte voorstelling gewekt. Voor hen is
het Brabantsche dorp eigenlijk alleen het zanddorp.
Vincent van Gogh is hun hiermede voorgegaan: geen
wonder, want de Brabantsche dorpen waar hij woonde
en werkte Zundert, zijn geboortedorp, Helvoirt, Nue-
nen - zijn alle drie zanddorpen. De tientallen kunst
broeders, die hij naar Brabant trok door zijn arbeid,
zochten eveneens de zanddorpen op: Heeze vooral en
Son; Oirschot en Deurne, - de boomrijke zanddorpen
en de wijde heidevelden, die gespreid liggen rond de
zware kerktorens.
De vruchtbaarste Brabantsche romanschrijver, August
Snieders, liet zijn Brabantsche dorpsgeschiedenissen ook
in de zanddorpen spelen, in het Kempenland, waaruit
hij geboortig was. Antoon Coolen heeft zijn lezers her
innerd dat Brabant ook zijn „dorp aan de rivier" heeft.
Wie een goede kaart van Noord-Brabant voor zich legt,
zal zien dat dit gewest véél dorpen aan de rivier telt,
aan de groote rivieren Maas en Merwede en Schelde,
maar ook aan de kleine rivieren, de Dommel, de Aa, de
Donge, de Mark, de Vliet en de vele zijstroompjes. En
vanzelf zal hij begrijpen dat Brabant tal van kleidor
pen omvat, waar de bodem en de bevolkingsaard aan
merkelijk verschillen van die der zanddorpen.
Wij houden ons in dit boekje aan het ruimste begrip
van de aanduiding: het Noordbrabantsche dorp, en wij
verstaan daaronder alle dorpen die binnen de begren
zing van de provincie Noord-Brabant liggen en leven.
Hiermee doen wij de natuur geen geweld aan, want bij
alle verscheidenheid van karakter der bevolkingsgroe
pen zijn in deze dorpen tal van volkomen gelijke karak
tertrekken te bespeuren, die de historie geboetseerd heeft
in den loop der eeuwen.
