boeken en prenten, met zijn verzamelingen in zijn rari
teitenkabinet of met zijn kunstvoorwerpen in de „sael"
of salon, of trachtte hij zijn belangstelling voor de
wetenschappen te bevredigen door het nemen van proe
ven in zijn laboratorium.
Wij weten het, dat men in het algemeen den 18de-
eeuwer in vele opzichten niet gelijkschakelt met zijn
17de eeuwsche voorvaderen. Maar één eigenschap mag
hem niet ontzegd worden: hij had belangstelling voor
wetenschap en kunst en hij verkeerde gaarne in de
frissche en blijde natuur. Vergeten wij niet, dat onze
hedendaagsche musea en openbare verzamelingen, onze
bibliotheken, voor het meerendeel zijn ontstaan uit de
particuliere verzamelingen door den 18de eeuwer bij
eengebracht.
Die belangstelling voor alles is ongetwijfeld de oor
zaak geweest tot het verschijnen van de tallooze boe
ken, die niet alleen stad en land beschreven, maar ook
in beeld brachten. Die boeken waren dikwijls van een
geweldigen omvang. Publicaties van twintig en meer
deelen zijn geen zeldzaamheden. Naast deze uitgaven
ontwikkelde zich een andere vorm, n.1. het prenten
boek, waarin niets anders dan afbeeldingen van steden
en dorpen enz. werden opgenomen. Ook deze hadden
een omvang, die ons verbaast. Series van driehonderd
en meer prenten van dien aard samengevoegd, zijn
voor die tijden niet ongewoon. Indien wij hierbij nog
voegen het enorme aantal prenten, dat niet in boeken
en series werd opgenomen, dan is het zeker geen over
dreven beweren van vele schrijvers, als zij de 18de eeuw
de eeuw van de topografische prent noemen.
De prent had zich, sinds ongeveer het midden van de
17de eeuw, langzaamaan nog een andere functie ver
overd, n.1. als wandversiering. Topografische prenten,
in groote formaten en smaakvol georneerd, dikwijls
ook gekleurd, werden gaarne in de vertrekken opgehan
gen en ook daardoor werd de belangstelling voor hen
steeds grooter.
86
