als losse prenten werden verkocht, als de Vischmarkt,
de Waag, het Stadhuis, de Nieuwe Kerk, de Beurs,
enz.
Claes Visscher is een van die kunstzinnige, onderne
mende en kloeke mannen geweest, een van het type,
die wij in het gezelschap door Frans Hals geschilderd,
hebben ontmoet. Wij herinneren ons niet een portret
van hem gezien te hebben, weten zelfs niet of er een
bestaat, maar zijn wezen spreekt uit zijn werken. Hij
zou een vriend van Gerbrand Brederode geweest kun
nen zijn en met hem door Amsterdam hebben gefla
neerd. Hij kende zijn stad goed en hij ontdekte haar
bekoring. Hoe fier componeerde hij het gezicht op
Amsterdam en daarvoor, als passende entourage, de
attributen van haar bedrijvigheid en handelhet IJ vol
schepen en daarvóór de Stedemaagd, omringd door de
vertegenwoordigers van alle landen ter wereld, die
haar de voortbrengselen van hun grond en van hun
kunst voor de voeten leggen. Die prent is van 1611.
Maar al wat Amsterdam aan schoonheid bevatte, alles
wat daar schilderachtig en levend, grootsch en monu
mentaal was, heeft hij met de burijn in de koperplaat
vereeuwigd of laten vereeuwigen. Wij zeggen niet te
veel, als wij Claes Visscher den promotor van het
Amsterdamsche stadsgezicht noemen. Hij bewonderde
zijn stad niet alleen om haar vele schoone gebouwen en
ruimen aanleg, niet alleen om haar welvaart en handel,
maar hij beleefde haar als een levende verschijning.
In tegenstelling met de prenten van Simon Frisius, zijn
die van Claes Visscher altijd gestoffeerd met vele men-
schen, die ijverig bezig zijn, zich bewegen, gaan en
komen, zooals hij dat alle dagen zag. Onze kunstenaar
woonde in het hartje van de stad, in de Kal verstraat,
in het huis „de Visscher". Zijn zonen en kleinzonen
hebben de uitgeverij nog bijna een eeuw lang in het
zelfde huis voortgezet.
In Haarlem werkte in dezelfde jaren Jan van de Velde
(1593—1641). Hij had niet alleen belangstelling voor
55
