De afbeelding van het afzonderlijke gebouw durft men,
zoo schijnt het ons, nog niet aan. Hessel Gerrits (1581—
1632), een kunstenaar die in Alkmaar en Amsterdam
heeft gewoond en gewerkt, heeft ons eenige series pren
ten nagelaten, die bedoelen „De vier jaargetijden",
„De maanden", „De elementen" of dergelijke voor
stellingen in min of meer emblematischen of allegori-
schen trant te verbeelden. Het zijn, in grooten opzet,
landschappen, met hier en daar, eenigszins verborgen,
gezichten op dorpen en kasteelen in het Utrechtsche
gelegen. Op een dezer prenten is het kasteel Nijenrode
afgebeeld, op een andere het kasteel Zuilen, enz. Ook
Esaias van de Velde 1590-1630) heeft dergelijke
prenten ontworpen en meer anderen.
Uit de voorgaande beschouwingen is gebleken, dat de
meesters in het Noorden zich meer en meer deden gel
den. Adam. van Vianen, van wien nauwelijks levens
bijzonderheden bekend zijn, gaf in 1598 een platte
grond en profielen van Utrecht. Paulus Uten Wael,
eveneens een vrijwel onbekend graveur, heeft een plan
van Hoorn in 1596, van Kampen in 1594 uitgegeven.
Pieter Bast (Bastius) schijnt een der eersten te zijn
geweest, die de Noordelijke provinciën heeft doorkruist.
Hij moet omstreeks 1550 te Antwerpen geboren zijn.
Zijn werkzaamheid teekent zich eerst plm. 1594 duide
lijk af. Hij woonde toen in het Noorden en was bekend
als teekenaar, plaatsnijder, uitgever en carthograaf. In
1598 was hij in Emden, in 1599 te Amsterdam, in 1601
te Leiden, waar hij in 1605 is begraven. Wij kennen
van hem verscheidene gezichten op steden o.a. van
Amsterdam, Dordrecht, Emden, Franeker, 's-Graven-
hage, Leeuwarden, Leiden, Middelburg, Nijmegen,
Hoorn, Utrecht. Van Veere gaf hij geen „gezicht" maar
hoofdzakelijk enkele gebouwen, de Warwijksche poort
en de Kerk. De compositie herinnert aan oudere voor
beelden. Ook hier gaat het eigenlijke onderwerp min
of meer verscholen, ditmaal achter een rederijkersach
tig tafereel, waarbij eenige verzen de verklaring geven:
38
