Dat de na 1650 verbrande beiaarden in de 17e en 18e
eeuw niet door nieuwe zijn vervangen, toont duidelijk aan,
dat de belangstelling verminderde, doch dat men in dien
zelfden tijd ertoe overging Hemony-beiaarden te verkoo-
pen doet vermoeden, dat men zelfs totaal onverschillig
voor dit onvervangbaar bezit was geworden.
In de 18e eeuw heeft de traditie van het bespelen zich nog
hier en daar gehandhaafd. Een mededeeling hierover is
bewaard gebleven in Burney's reisbeschrijvingen (The
present state of music in Germany, in the Netherlands,
1773), waarin hij vertelt van den indruk, dien het spel van
Jacob Potholt (geb. 1723) op den toenmaligen stadhuis
beiaard te Amsterdam op hem maakte; hij vermeldt
tevens welke stukken Potholt speelde: variaties, sonates,
fuga's, met trillers en arpeggio's. Naar de beschrijving te
oordeelen zal Potholt wel in de eerste plaats een groot
virtuoos op zijn instrument geweest zijn.
Bovendien is bewaard gebleven een handschrift van Joan-
nes de Gruytters (geb. 1709, gest. 1772; beiaarder van
Antwerpen van 1740, waarschijnlijk tot zijn dood). Dit is
een beiaardboek met niet minder dan 194 stukkenspeciale
beiaardcomposities, door De Gruytters gearrangeerde cem-
balomuziek en liederen. Het titelblad vermeldt den vol
genden tekst:
AND ANTEN; marchen, gavotte, Ariaen, giuen; corenten,
Contredansen, Allegros; preludies,menuetten,trion,
Voor Den Beijaert ofte kLok-Spil. Bijeen vergae-
dert ende op gestelt. Door mij Ioannes, de, Gruijtters;
beijart ofte klok-spilder der stadt ende Chatedrale. TOT,
ANTWERPEN, 1746. Bescheiden wordt verzwegen, dat
hierin verscheiden composities van De Gruytters zelf zijn.
Op de beiaardtentoonstelling ter gelegenheid van het con
gres te 's-Hertogenbosch waren een 14-tal boeken en boek
jes aanwezig met handschriften van Johan Berghuis (geb.
1725, gest. 1802), beiaardier en organist te Delft en zijn
zoon F. J. Berghuis, die hem in deze functies opvolgde.
Dank zij deze bewaard gebleven muziek weten we thans
welke soort stukken men toen op den beiaard speelde en
ook hoe men cembalo- en zangmuziek hiervoor bewerkte.
120
