toetsen. In ons land werd vroeger bijna uitsluitend het „orgelpedaal" (zie afb. 41) toegepast, hetgeen waarschijn lijk zijn oorsprong vond in het feit, dat in ons land de meeste beiaardiers tevens organisten waren. Het heeft veel overeenkomst met het pedaalklavier van het orgel. De toet sen hebben hun draaipunt onder de zitbank. Aan het eind van den toets, dat onder de handtoetsen ligt, is de trek- draad bevestigd, waarmede het pedaal via een tuimelaar aan het manuaal is gekoppeld. Door deze inrichting ligt het aanslagpunt tusschen het draaipunt en het trekpunt. Men behoeft niet veel technisch inzicht te bezitten, om in te zien, dat hierdoor de aanslag aanmerkelijk verzwaard en de beheersching van den klepel bemoeilijkt wordt. Een beter effect bereikt men met het „beiaardpedaal", (zie afb. 38) waarvan de toetsen functioneeren als de handtoetsen; de draaipunten van manuaal- en pedaaltoet- sen liggen hier onder elkaar en men trapt met de punt van den schoen op het eind van den toets, dat naar den speler toe gekeerd is. De pedaaltoetsen werken evenals de hand toetsen als éénarmige hefboomen, waardoor er éénheid in de behandeling van beide klavieren bestaat. De lange toet sen zijn over hun geheele lengte 4 cm breed en 4 cm dik en steken 17 cm buiten het klavier uit. De korte toetsen hebben dezelfde breedte en dikte, doch steken slechts 10 cm buiten het raamwerk uit. Dit gedeelte is aan den bovenkant verdikt met een klos van 10 X 10 X 4 cm. De afstand tusschen de lange toetsen is 8.6 cm. Ilen-erbin- ding met de handtoetsen komt tot stand door een zooge- naamden tuimelaar, d.i. een stevige ijzeren staaf, die met de afgedraaide einden in lagers rust; loodrecht boven den pedaaltoets heeft zij een zijarm, die door een trekstang met dezen toets is verbonden. Juist onder den handtoets heeft zij een tweeden arm, die aan den voorkant slag ge draaid is; in dit gedeelte is een gat, waarin de stang, die den tuimelaar met den handtoets verbindt, gemakkelijk moet kunnen schuiven. Deze tuimelaar wordt door een veer omhoog gehouden, waardoor de pedaaltoets niet mee naar beneden gaat als de correspondeerende handtoets neergedrukt wordt, (zie afb. 38) 105

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1944 | | pagina 128