Behalve dit onhandelbare toestel heeft men getracht een
pianoklavier volgens de normale afmetingen aan te bren
gen. Dit deed dan dienst om één of andere mechanische
(bijv. een zwaar ronddraaiend vliegwiel), pneumatische
(Barker hefboom) of electrische kracht (magneten of een,
aan het orgel ontleend, electro-pneumatisch toestel), in te
schakelen. Deze toestellen zijn op het beiaardcongres te
's-Hertogenbosch in 1925 door Jef Denijn in zijn lezing
over beiaardklavieren uitvoerig beschreven. (Voor be
langstellenden zij verwezen naar de Handelingen van ge
noemd congres.) Aan al deze uitvindingen kleeft hetzelfde
gebrek, n.1. dat hun ontwerpers geen rekening hebben
gehouden met het karakter, dat de beiaard als slaginstru
ment heeft, waarbij de nuanceering van den toon door de
grootere of geringere kracht van den aanslag ontstaat. Zij
laten slechts een zielloos, ongeaccentueerd en ongenuan
ceerd spel toe, dat de eenige verdienste heeft, den speler
minder lichamelijke inspanning te kosten, doch dat bij den
toehoorder niet de minste ontroering teweeg brengt.
Door het gewicht der klepels, die door middel van de
toetsen in beweging gebracht moeten worden, is het bei
aardklavier niet geschikt om met de vingers bespeeld te
worden, doch dit moet geschieden met de geheele hand.
Daarom beantwoordt het stokkenklavier het best aan het
beoogde doel: het verkrijgen van stevig rythmisch en ge
nuanceerd spel. Bij zijn verbetering der beiaardmechaniek
heeft Jef Denijn ook het klavier aan zijn critiek onderwor
pen, waarna hij het betere afmetingen gaf, de toetsen dich
ter bij elkaar plaatste en minder lomp maakte.
Een korte beschrijving van de onderdeelen en samenstel
ling moge hier nu volgen, (zie afb. 38)
De romp van het klavier bestaat uit een houten raamwerk,
dat wordt gevormd door twee zijstukken, elk samengesteld
uit twee stijlen of kolommen van 10 cm breedte en dikte
en 110 cm lengte, die met elkaar zijn verbonden door
twee regels. (In de houtconstructie heet elk stuk, dat een
horizontalen stand heeft en dient ter verbinding van verti
cale stukken, een regel.) Deze zijstukken zijn aan de achter
zijde van het klavier met elkaar verbonden door twee re-
103
