Alle in de muziek voorkomende notenwaarden, met hun combinaties, alle muzikale versieringen, ja zelfs accele- randi en ritardandi zijn mogelijk, daar men geheel vrij is in het plaatsen der toonstiften. Behalve dat de gaffels verschillend van lengte worden ge maakt, heeft men ook bedacht, de bekken in drie verschil lende afmetingen uit te voeren. De langste bekken heffen de hamers het hoogst op, doen ze dus met de meeste kracht op de klokken nederdalen. Om te voorkomen, dat deze hamers, doordat de lichters door den langeren bek langer vastgehouden worden, later afvallen dan de andere, staat een lange bek iets minder schuin dan een kortere. Ook de montage der hamers is anders dan bij de oude trommel. In plaats dat de hamers op een as draaien, bestaat de steel uit een sterke veer. Hoe hooger de hamer opgelicht wordt, met des te grooter snelheid valt hij op de klok, doordat de veer dan sterker gespannen wordt. De langste bekken worden voor melodienoten en accenten gebruikt, de middelste soort voor tonen, die zachter moe ten klinken, dus begeleidingsnoten en de kortste hoofd zakelijk voor de bassen of andere noten, die op den ach tergrond moeten blijven. Men begrijpt, dat door deze uit vinding, die nuanceering mogelijk maakt, het automatisch spel minder star wordt. Bij de moderne trommel wordt altijd directe electrische aandrijving toegepast. Om de trommel regelmatig te doen loopen worden twee zware remblokken met sterke veeren op den rand van de trommel aangebracht, die tevens zor gen, dat de uitlooptij d, nadat de motor uitgeschakeld is, zoo kort mogelijk wordt. Bij de oude wijze van versteken wordt een notenlat ge bruikt. Dit is een ijzeren strip, waarop met letters de tonen der klokken zijn geschilderd, die op de trommel door lich ters zijn vertegenwoordigd. Deze notenlat wordt onder het versteken op de trommel gelegd, opdat de beiaardier weet in welke gaten hij de noten moet steken. Klokken, die meer dan eenmaal op de lat voorkomen hebben meer dan één hamer. Bij de moderne trommel heeft de notenlat nog een tweede 98

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1944 | | pagina 121