Het merkwaardige is, dat die plattegronden niet altijd
wijzen op een zuiver Romeinschen opzet; maar hun
militaire kampen zullen wel niet anders geweest zijn
dan de castra, die ze elders op hun veroveringstochten
bouwden en daar is hun bouwsysteem gemakkelijk te
achterhalen, evenals in de Romeinsche villa's, zooals
die zijn opgegraven in Herculanum, Pompeï en Ostia.
De vertrekken liggen daar alle gegroepeërd om een
vierkanten vijver, het atrium, dat, omgeven door ter
rassen en galerijen, het wooncentrum was. De Lim-
burgsche boerderij heeft ook zoo iets (fig. 15). Elders
in ons land is de plaatsing van de bijgebouwen om de
eigenlijke boerderij voortgekomen uit de behoeften van
het bedrijf. Hier is een vooropgezette bedoeling om al
die gebouwen samen te vatten tot een groot complex,
waarin het bedrijf werd ondergebracht. Dit wil niet
zeggen, dat in Limburg de eischen van het bedrijf
werden verwaarloosd of elders geen acht werd gesla
gen op de bouwkundige waarde, die het gebouw,
alleen al door zijn bestaan, had, maar alleen, dat de
gedachte, de idee, waaruit deze gebouwen zijn ont
staan, anders is geweest.
In Limburg was er een bepaalde vormwil om de ruim
ten in een vooraf bepaalde massagroepeering onder te
brengen, elders werden de bouwmassa's gevormd uit
de bedrijfsbehoeften en hun groepeering later bepaald.
Dit geeft de Limburgsche boerderij haar eigen karak
ter. Om den grooten binnenhof staan drie of vier ge
bouwen. Slechts een enkele maal zijn die gebouwen
aan elkaar gebouwd. De hoogte is altijd verschillend.
Ieder bouwlichaam heeft een eigen dak, dat nooit
overgaat in dat van een anderen vleugel. Meestal staat
ieder gebouw los, zonder een onderlinge verbinding.
Alle deuren komen uit op een binnenplaats, waar de
mestvaalt in het midden ligt, omgeven door een lage
73
