museum (bij doorgang) afkomstig van de Haarlemmer
straat 4 „De gekroonde roode oven". Tot de bakkers-
uithangteekens behoorden ook symbolische voorstellin
gen als „De Vijf Garstebrooden" en Elias door de raven
gevoed, of het bakkerswapen, een gekroonde krakeling
door leeuwen vastgehouden. Niet op een ouden gevel
steen meer wordt dit wapen in eere gehouden, maar wel
op een exemplaar van 1898 bij den bakker hoek Prin
sengracht en Leidschestraat 81, terwijl een bakker in het
nieuwe Amsterdam-West het deed herleven op zijn win
kelpapier. Een der oudste Amsterdamsche gevel steentjes,
met krakeling en beschuit, is dat van 1564 in de St. Ni-
colaasstraat 14.
„In de lompen" staat geschilderd op den gevelsteen van
de bakkerij in de Nieuwe Brugsteeg 13 hoek St. Olofs-
poort, waar een uithangbord naar ouden trant, den bla-
zenden bakker „op den hoek" vertoont en verkondigt
„Broodbakkerij gevestigd 1619". De gerestaureerde
steen, waarop de oude inscriptie nog te herkennen was,
geeft een werkplaats te zien met suikerbrooden lom
pen) en drie mannetjes in 17e eeuwsche kleedij. Waar
schijnlijk was hier oorspronkelijk een suikerbakkerij
gevestigd.
Een spinnewiel, een twijnwiel en een haspel staan op
gevelsteenen resp. in de St. Jacobsstraat 17, Madelie-
venstraat 3 (uit No. 2) en Lindengracht 53. De laatste,
met het opschrift „Wargaarn", vraagt onze aandacht
door de aanwezigheid van twee apen en een hond. In
deze satire valt namelijk verband te constateeren tusschen
de vroeg-middeleeuwsche miniaturen en hun invloed op
de latere sculptuurkunst, naar een soortgelijke afbeel
ding uit de 14e eeuw bewijst. 58De gevelsteen zal, blij
kens een jaartal op een lint aangebracht, van 1687 zijn.
Alle als gevelemblemen nog voorkomende gereedschap
pen op te sommen is hier niet mogelijk. We wijzen
slechts op enkele exemplaren, een gekroonde winkel
haak in de Anjelierstraat 197, timmermansgereedschap-
92
