die afgesnoerde strandstrook verzoeten. Er komt opstu wing van zoet grondwater, afvloeiing uit de duinlicha men en de „strandplas" is geboren. Ook daarvan hadden wij er vroeger meer dan tegen woordig. Op het vasteland van Noord- en Zuidholland heeft in vroeger eeuwen duinvorming op groote schaal plaats gegrepen, zoodat eenige malen achtereen een nieuwe duinrichel zich schoof voor de reeds bestaande. Zoo ontstonden vijf, zes duinreeksen achter elkander, gescheiden door lange valleien, de oude strandstrooken, nu vochtige dalen met hier en daar min of meer besten dige meertjes. Plaatselijk is dat beeld vertroebeld, door dat af en toe en hier en daar een paraboolduin in en door zoo'n vallei is gewandeld, maar in groote trekken zijn ze nog wel te bespeuren, zooals het Zeevlak in de Kennemer duinen met ook nog Schapevlak, Paardekop, Groote en Kleine Olmen. Ook in de duinen van Castri- cum en Egmond kan men ze vinden. Knapen van mijn leeftijd weten zich nog best te herinneren, dat daar ge durende een groot deel van het jaar en dikwijls genoeg ook in den zomer plassen en meertjes te genieten waren. Doch nu zijn die vlakten door waterleiding en andere drainages droog komen te liggen. Het grondwater is er afgetapt tot een meter of drie lager dan voorheen. Slechts hier en daar heeft onder bijzondere omstandigheden zich een enkel „vochtig plekje" gehandhaafd. Het is niet altijd gemakkelijk na te gaan of we op eeni- gen afstand van de zee te doen hebben met een oude strandstrook of met een uitwaai-vallei. Door uitgraven of boren kom je pas achter de waarheid. De strand plassen met hun omgeving behooren tot onze schoonste en meest vermaarde landschappen. Griltjeplak, Binnen- mui, Buitenmui, Geul, Zwanenwater, Breede Water, Kwakjeswater, rekenen we tot de grootste glories van Nederland. Strikt genomen zijri deze allemaal kunst producten, hun vorming is bevorderd door de heeren van den Waterstaat. Maar ze liggen mooi in het natuur- 25

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1943 | | pagina 29