het stadje op het eind van de 18e eeuw in verval. Het is teekenend, dat in 1777 een Vaderlandsche Maatschappij wordt opgericht om „tot welsyn van dese „stad, wel eer bloeiende in Negotie, iets toe te bren- „gen om deselve uyt die vervallene staat weder te „doen herleven." Als middelen worden genoemd „ie. „het uyt reeden van 2 schepen ter walvis vangst", 2e. „het oprigten van een Fabriecq of werkhuys waar „armen en eerlijke lieden en kinderen haar brood „kunnen winnen, het zij met spinnen, weven of dier- „gelyck, 3e. het oprigten van een Armen kinderen „huys of school, om de kinderen van alle arme men- „schen, die men in deesen tijd schandelijk bij hoopen „langs de straaten ziet loopen met kwaad doen of „bedelen, in dit school te plaatsen en alsoo beter op voeding en onderwijs te besorgen." Uit het bovenstaande spreekt genoegzaam, hoe het in dien tijd te Hoorn gesteld was. Het verval heeft men niet tegen kunnen houden; de Gecommitteerde Raad, de Admiraliteit, de Oost- en de West-Indische Compagnie werden opgeheven, zoo dat er omstreeks 1800 niets meer te doen was. De 19e eeuw gaf aan de stad een ander uiterlijk; groote zeeschepen kwamen er niet meer, de havens waren dus niet meer noodig; ze groeiden dicht, wer den gedempt en in grasland veranderd. Op de plaats waar vroeger de Oost-Indiëvaarders lagen, kwam een schietterrein, waarin nog duidelijk de vorm van vroeger terug te vinden was. Vele huizen werden afgebroken en de open terreinen met boomen beplant. Het is een eeuw van afbreken geweest, vele monumenten zijn verdwenen, maar toch is er nog veel moois over, waar we straks op terug komen. 20

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1943 | | pagina 25