die opgebouwd xs met steunbeeren, welke in de
diagonalen van de vierkante kern zijn aangebracht,
heb ik gemeend dit variant van het gewone type
uit de zuidelijke Nederlanden hier te moeten op
nemen (afb. 12).
IV. Bij den bouw van nieuwe sterke huizen werd
met de veranderde eischen al dadelijk rekening
gehouden. Het eenvoudigste type is dan dit, waar
bij het woonhuis binnen een omwaterd en ommuurd
vierkant wordt opgetrokken op een langgerekt
rechthoekig grondplan. Een weergang en hoek
torentjes verhoogen de verdedigbaarheid; goede
voorbeelden van dergelijke hoektorentjes vindt
men aan den Doornenburg en aan het
kasteel van H e r n e n.
V. Bij een iets grooteren opzet werd het hoofd
gebouw op rechthoekig grondplan uitgebreid met
een vleugel, die haaks er op werd aangelegd. Zoo
ontstaan de kasteelen op L-vormig grondplan; het
woongedeelte beslaat bijgevolg de eene zijde van
het vierkant geheel en de aangrenzende zijde
meestal voor ongeveer de helft; een ringmuur ver
bindt de uiteinden der vleugels en omsluit daar
door het burchtvierkant (c.q. rechthoek) bij den
Doornenburg was dit ook het geval, maar al
spoedig werd het overblijvende betrekkelijk kleine
binnenplein geheel volgebouwd, zoodat de hooge
spietoren, die thans boven de daken uitkomt, werd
ingebouwd, terwijl hij oorspronkelijk uit den gevel
aan het binnenplein oprees. Hierdoor maakt de
Doornenburg op het eerste gezicht den indruk een
geweldige woontoren te zijn van uitzonderlijk
groote afmetingen. Tijdens de thans ongeveer vol
tooide restauratie is echter gebleken, dat deze uit
het begin der XlVe eeuw stammende burcht uit
een rechthoekig (lager) hoofdgebouw, via het Ei
vormige type is uitgegroeid (afb. 16 en 17).
69
