De aanwezigheid der Romeinen in een veroverd
land bracht mede, dat zij zich op verdediging van
het veroverd gebied moesten instellen. Zij bezetten
bijgevolg strategisch en tactisch belangrijke punten
en bouwden hier hun sterkten. Wanneer nu eeu
wen na het vertrek der Romeinen diezelfde punten
versterkt blijven al is de strategische beteekenis
verloren en mogelijk alleen de tactische gebleven
dan zie ik hierin de voortzetting van een traditie.
Dit punt heb ik voor het stroomgebied der Maas
in Limburg nader bestudeerd; het is mij hierbij
opgevallen, dat en dit is toch de aandacht wel
waard op vele plaatsen van Romeinschen oor
sprong in de vroege middeleeuwen nederzettingen
en versterkingen worden aangetroffen.
Om een paar voorbeelden te noemen, moge ik wij
zen op Kessel, op den linker Maasoever. Hier wer
den een drie-godensteen, aardewerk en munten
van Romeinsche herkomst gevonden, benevens
Gallo-germaansche overblijfselen. 37) Men treft er
nog een middeleeuwschen burcht aan op een kunst-
matigen heuvel. Uit de geschiedenis is bekend, dat
Kessel bij de verdeeling van het Rijk tusschen
Karei den Kale en Lodewijk den Duitscher in 870
met name genoemd wordt in het part, dat aan
laatstgenoemde ten deel valt. 38) In de Xlle en
XHIe eeuw komen graven van Kessel voor, waar
van de laatste in 1289 dood blijkt te zijn. 39)
Van Maastricht weten wij, dat het in Romeinschen
tijd een belangrijken rivierovergang vormde en
mitsdien een castellum had, waarvan een gedeelte
heden nog te bezichtigen is. Wij weten ook, dat de
Merovingen er een palts hadden, te Maastricht
munt sloegen en dat er in de Xle en Xlle eeuw
belangrijke kerken gebouwd werden. 40)
In Bom op den rechter Maasoever zijn de over
blijfselen gevonden 41) van een Romeinsche villa
en van een ander gebouw; de overlevering wil, dat
35
