Nederlandsche Kasteden
Van verreweg de meeste kasteelen kan
gezegd worden, dat zij in meerdere of
mindere mate een actief deel gehad heb
ben in de geschiedenis van een gewest en
voor zoover zij nog bestaan bijdragen
tot de schoonheid van het land.
Het aantal kasteelen, dat in vroegere
eeuwen over den vaderlandschen bodem
verspreid lag, is in de laatste eeuw aan
zienlijk verminderd. Er zijn er geweest,
die in de middeleeuwen een belangrijke
rol vervuld hebben, maar waarvan de
kroniekschrijver vermelden kon, dat men
ze reeds in de Xlle of XHIe eeuw
..brande ende slechte in den gronde".
Ik wil mij beperken tot een verhandeling
over Nederlandsche kasteelen, met de
bedoeling een algemeenen indruk te ge
ven van de verschillende typen.
Zoolang kasteelen bewoond blijven zijn
zij onderhevig aan veranderingen, welke
de elkaar opvolgende geslachten meen
den te moeten aanbrengen. Het gevolg
hiervan is, dat wij wel vaak beschikken
over gegevens die van waarde zijn om
smaak en geest van een bepaald tijdperk
beter te leeren kennen en te begrijpen,
maar ook, dat er bijna geen enkele mid-
deleeuwsche veste in haar oorspronke-
lijken staat tot ons is gekomen.
Om dezen te herleiden, het oorspronke
lijke type vast te stellen zullen wij ons
het in den loop der eeuwen gewijzigde
kasteel moeten voorstellen na verwijde
ring der verbouwingen en bovendien te
rade moeten gaan bij oude schrijvers, bij
voorkeur bij zulke, die ons als ooggetuige
inlichten. Ik stel mij dan voor na te gaan,
wat uit dergelijke schriftelijke bronnen
bekend is ten aanzien van den kasteel-
bouw inlMederland, vervolgens de ver
schillende in ons land voorkomende ty
pen te behandelen en ten slotte van
eenige der nog bestaande de belangrijkste
gegevens samen te vatten.
K fto
