TER 1KLEID1NG
Een verhandeling over Nederlandsche kasteelen
draagt ongetwijfeld bij tot het doel, dat de Bond
Heemschut en de Uitgever Allert de Lange zich
hebben gesteld bij het publiceeren van de Heem
schut-Serie: het wekken van belangstelling voor de
geschiedenis en de schoonheid van ons land. Van
verreweg de meeste kasteelen immers kan gezegd
worden, dat zij in meerdere of mindere mate een
actief deel gehad hebben in de geschiedenis van
een gewest en voor zoover zij nog bestaan bijdragen
tot de schoonheid van het land.
Het aantal kasteelen, dat in vroegere eeuwen over
den vaderlandschen bodem verspreid lag is in de
laatste eeuw aanzienlijk verminderd. Er zijn er ge
weest, die in de middeleeuwen een belangrijke rol
vervuld hebben, maar waarvan de kroniekschrij
ver x) vermelden kon, dat men ze reeds in de Xlle
of XlIIe eeuw „brande ende slechte in den gron
de". Van sommige is de historische beteekenis en
het in den loop der eeuwen gewijzigd uiterlijk niet
belangrijk genoeg om ze te bespreken. Een en ander
verklaart de onmogelijkheid de Nederlandsche kas
teelen te behandelen; ik wil mij derhalve beperken
tot een verhandeling over Nederlandsche kasteelen
met de bedoeling een indruk te geven van de ver
schillende typen. Deze opzet biedt een ongezochte
gelegenheid te wijzen op de factoren, welke op het
daartoe ontvankelijke gemoed van den bezoeker in
druk maken: de schoonheid, alsmede op de belang
rijkste feiten, die het historisch verleden typeeren.
Zoolang kasteelen bewoond blijven zijn zij onder
hevig aan veranderingen, welke de elkaar opvol
gende geslachten meenden te moeten aanbrengen.
Het gevolg hiervan is, dat wij wel vaak beschikken
over gegevens die van waarde zijn om smaak en
geest van een bepaald tijdperk beter te leeren ken-
5
