SLOTWOORD
In het voorafgaande heb ik getracht de positie te
schetsen, welke onze kasteelen in de geschiedenis
van het land hebben ingenomen.
De opzet van de werkjes van de Heemschut-serie
dwong tot beperking; vandaar, dat ik gezocht heb
naar eenig feitenmateriaal, dat deze positie zoo
duidelijk mogelijk typeert.
Hetzelfde is ook het geval geweest met de keuze
der kasteelen, die behandeld zijn ter toelichting
van de nog bestaande typen. Terloops heb ik gele
genheid gehad te wijzen op architectonische details;
ik herinner b.v. aan de uiteenloopende oplossingen
voor hoektorens, zooals de vier onderling verschil
lende van het kasteel Hemen (afb. 23 e.v.), die van
het kasteel Croy, niet ver van Helmond, die van
het kasteel Westhoven op Walcheren (afb. 21, 22).
Middeleeuwsche geslotenheid vertolkten de hooge
ringmuren van Horris burcht (afb. 3), terwijl die
van het Huis Bergh tot onze fantasie spreekt door
het als fragment bij de laatste restauratie (1941)
opgetrokken gedeelte van den ringmuur met poort
aan den voet van den bergvrede (afb. 2). Streng
ook is de Schierstins (afb. 11) te Veenwouden, die
zich bij uitstek leent om in onzen geest het tooneel
te zijn, waar een handeling als die op Uniastate
(vgl. blz. 58) plaats greep. Streng, grootsch en
ietwat speelsch tevens is de kloeke Doornenburg
(fig. 14 en afb. 16 en 17).
Vriendelijker is het kasteel Genhoes met zijn open
burchtvierkant, te Oud Valkenburg, dat in de fijne
toon van zijn in mergel opgetrokken muren uit
het spiegelend vlak van de gracht oprijst en met
het even verder gelegen kerkje zich bij uitstek leent
voor een pastel. Het wat jongere kasteel van Eys-
den met zijn afwisseling van bak- en bergsteen is
veel kleurrijker en spreekt hierdoor van een an-
85
