in dit geval ter aanduiding van zijn persoon of goed
en b.v. onder een acte ter vervanging van de hand-
teekening. Met een germanisme worden zij een enkele
maal als „huismerken" aangeduid maar met het huis
hebben zulke teekens alleen in zooverre te maken,
dat zij daarop óók wel eens als kenmerk van eigen
domsrecht door den bewoner zijn geplaatst.
Uit de heraldiek weten wij, dat er een periode is ge
weest, waarin de wapens niet-erfelijk waren. Van de
merken is de erfelijkheid wel dikwijls beweerd, maar
het bewijs daarvoor is nimmer geleverduit hetgeen
ik op dit gebied gezien heb, ben ik sterk geneigd het
tegendeel aan te nemen. Dat gelijke of gelijksoortige
merken als gemeenschappelijk onderscheidingsteeken
in Nederland door tot één familie behoorende per
sonen, of in nog ruimer (familie-) verband gebruikt
zouden zijn, moge misschien al eens voorgekomen
zijn, in zijn algemeenheid gaat zulks stellig niet op.
Terwijl er tenslotte in deze samenhang nog op het
verschijnsel gewezen zij, dat het merk in de zee-pro
vinciën steeds een aanzienlijk verdere verspreiding
deelachtig is geworden dan in de z.g. „landprovin
ciën". Wil men ze eens in hun groote verscheiden
heid leeren kennen, dan moet een bezoek aan de oude
kerken van Edam en Monnickendam zonder twijfel
op 't programma voorkomenJuist tegenwoordig
wordt van de merken veel studie gemaakt.
Wat een wapen is behoeft geen nadere uiteenzetting
daar in tegenstelling met het merk het wapen nog een
gangbaar begrip is. Opgemerkt moet worden, dat het
wapen steeds ongekleurd wordt voorgesteld en er
moge zich sedert het einde der XVIIIe eeuw een
enkel geval hebben voorgedaan waarbij blazoemeering
van wapens is toegepast, men kan veilig aannemen,
dat voor dien te onzent de kleuren evenmin werden
33
3
