362
kerk heeft een modern orgel en werd, toen wij haar
bezochten, als concertzaal ingericht, waar een mis
van Bruckner zou worden uitgevoerd.
Oostelijk van deze kerk is de Markt, met het oude
stadhuis, in 1430 gebouwd, dat op de afbeelding van
de stad, die wij geven, te zien is. De voorgevel heeft
een galerij en wordt door een torentje bekroond, dat
een eigenaardig uurwerk van 1589 bezit. Het gebouw
dient thans als school.
De vroede vaderen van Esslingen komen thans bijeen
in het fraaie heerenhuis aan de overzijde van de Markt,
dat in 1746 voltooid werd, en blijkbaar gebouwd is
door een meester, die aan het paleis te Ludwigsburg
werkzaam was.
Ten zuiden der Markt staat de St. Pauluskerk, die
nu voor den Roomschen eeredienst is ingericht en in
de dertiende eeuw als kloosterkerk der Dominicanen
werd gebouwd. Zij heeft drie beuken en een recht
hoekig gesloten koor. De restauratie maakte, dat het
interieur er thans kaal en doodsch uitziet. Alleen
de kapiteelen der zuilen geven eenige levendigheid.
Het is een genoegen, door de oude straten van
Esslingen te wandelen. Overal ziet men de schilder
achtigste hoekjes en maar zeer zelden heeft de
moderne tijd wat bedorven. Terwijl in andere Duitsche
stadjes de vreeselijke gevels in „Verblendstein" met
hun hard rood en geel dikwijls de mooiste punten
ontsieren, is dit hier niet het geval.
Het adviesbureau van den Wurtembergschen Bond
Heemschut, dat in 1905 zijn werkzaamheid begonnen
is, heeft blijkbaar veel invloed ten goede uitgeoefend,
niet alleen door ontwerpen te verbeteren, doch ook,
door cursussen voor timmerlieden, metselaars, steen
houwers en andere ambachtslieden in te richten.
Het is zeer te betreuren, dat de ongunstige tijds
omstandigheden het begonnen beschavingswerk hoe
langer hoe moeilijker maken. Die tijdsomstandigheden
wierpen een schaduw over het overigens zoo geslaagde
heemschut-congres, dat te Stuttgart werd gehouden.
B GEMENGDE BERICHTEN B
DE BOUWWERELD.
k.
De toren te Amersfoort. De gemeenteraad heeft een crediet
van f48.700 toegestaan voor het voltooien der restauratie van
den Onze Lieve-Vrouwetoren. Van het rijk was bericht in
gekomen, dat het 50 pCt. der kosten zal betalen ais subsidie.
Het Oude Delft te Delft. De „Delftsche Courant" schrijft
het volgende.
-t
Het Oude Delft is in de laatste jaren in vele tonen bezongen;
nu is het ook in beeld gehuldigd. De Nederlandsche Gist- en
Spiritusfabriek heeft den heer Leon Senf, den schilder, die
Delft zoo goed kent, een aquarel laten maken van deze ver
maarde gracht. Die teekening heeft zij als reclameplaat laten
vermenigvuldigen. Men ziet er het Oude Delft in herfsttooi,
van den hoek der Nieuwstraat, het Gemeenlandshuis sterker
geaccentueerd dan de andere huizen, met den ouden toren boven
de bruin getinte boomen; het karakter der stad wordt aan
gegeven door eenige studenten.
Er ligt een gedempte, deftige toon over de teekening. Het
Oude Delft, dat zoo suggestief tot de verbeelding kan spreken,
is hier weergegeven in zijn uitwendige statigheid en zijn
inwendige mysterie.
Nu zullen de velen in het land, die over deze weergalooze
buurt hebben gehoord of gelezen, zich er een voorstelling van
kunnen vormen en begrijpen, dat voor het behoud van zóó iets
gestreden wordt.
De toren te Garderen. De restauratie van den toren te
Garderen zal nu spoedig plaats hebben. Reeds hebben rijk,
provincie en gemeente de hiervoor noodige gelden toegestaan.
Daar in den naderenden winter de kosten aanzienlijk zouden
worden verhoogd, heeft het gemeentebestuur den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen verzocht, met de her
stelling tot het volgende voorjaar te mogen wachten.
De toren te Gapinge. De gemeenteraad van Vrouwepolder
heeft, daar reeds f 10.000 aan het herstellen van- den toren
te Gapinge is besteed, aan het rijk om uitkeering van de helft
verzocht. Na Üitvoerige discussie is met algemeene stemmen
besloten, het herstellingswerk voort te zetten.
De stad in het Gooi. Wij vonden in „De Gooi-en Eemlander"
het volgende.
Nadat'in de laatste weken allerwege protesten zijn opgegaan
tegen de funeste plannen der spoorwegdirectie, om, terwille van
grondspeculanten, een der schoonste deelen van ons land on
herstelbaar te vernielen en wij bovendien nog zullen moeten,
afwachten, of de nieuwe Minister van Waterstaatzich een even
lijdelijk werktuig in de handen onzer spoorwegmagnaten zal
toonen, als zijn voorganger dit was, komt zoowaar reeds een
nieuw gevaar onze streek bedreigen.
De gemeente Amsterdam, die eerst ten koste van velerlei
belangen, tot schade van vele personen en vooral van de
gemeentelijke schatkist, zich voor uitbreiding op de omliggende
gemeenten heeft geworpen, zoodat de gemeente Amsterdam
veel is gaan lijken op een kind met een waterhoofd, heeft haar
„landhonger" blijkbaar nog niet bevredigd.
De annexatie der omliggende gemeenten ging onder de leuze,
dat de stad uitbreiding noodig had en er geen behoorlijk bouw
terrein meer ter beschikking was. Deze uitbreiding heeft de
stad groote sommen gekost en zal nog meer kosten De gean-
nexeerden ondervinden voorloopig van de annexatie geen an
dere zegeningen, dan dat zij mee mogen betalen in de hooge
belasting van Amsterdam, welke voor een niet gering deel
door het financieel en sociaal wanbeheer van het door roode
schreeuwers overdonderde gemeentebestuur veroorzaakt is.
Nu echter de annexatie er is, nu Amsterdam door onafzien
bare onbebouwde gronden is omringd, komt de wethouder De
Miranda op het snuggere denkbeeld, dat de ophoogingskosten
van die gronden, die allen beneden A. P. liggen, zouden kunnen
worden vermeden, door een deel van Amsterdam ergens daar
neer te plakken, waar die ophooging niet noodig zou zijn. Hij
heeft in zijne vacantie door het Gooi gekuierd en vond hier
uitgestrekte heidevlakten, waar geen mensch komt en waar,
zonder schade aan het natuurschoon, een
woonstad van 20.000 ééngezinswoningen zou
kunnen worden gesticht, zonder industrie.
Als men het zoo leest, vraagt men zich af of de man misschien
door de eenzaamheid van de hei stapelgek geworden is. Het
geheele idee is te krankzinnig om los te loopen, want men is
met die 20000 woningen niet geholpen, immers de uitbreiding
