onderscheiding Van de Duifjeskerk aan de Prinsen
gracht, welke dienzelfden heilige als patroon had, als
„buiten de veste" werd aangeduid
Ter vervanging van dit kleine bedehuis ontwierp de
architect P. J. H. Cuypers, die reeds van zijn talent
te Amsterdam door het bouwen der kerk aan de Haar
lemmer Houttuinen had blijk gegeven, een andere,
waarvan hij het ontwerp op een tentoonstelling in
„Arti ef Amicitae" inzond. Dat ontwerp was zóó grootsch,
zoo door de afmetingen als door de opvatting, dat
velen twijfelden, of het ooit zou worden verwezenlijkt.
Immers, het vertoonde een lang koor, een kruisbeuk,
een nog langer schip, een toren boven het kruis,
door vier torens omgeven en twee torens aan de
westzijde.
Voorloopig werd alleen de koornis uitgevoerd, waar
aan een houten hulpkerk was verbonden. Dit was voor
f de parochianen van dien tijd voldoende. Maar toen
GEMENGDE BERICHTEN
de omgeving met huizen bebouwd werd en de be
ruchte buurt IJ IJ in de plaats kwam van de vroegere
landelijkheid, werd het koor voltooid. Een vijf en
twintig jaren geleden werden ook de kruisbeuk en het
schip gebouwd, zoodat'de kerk toen, wat het inwen
dige betreft, gereed kwam. Maar alleen het benedenste
der torens werd destijds gemaakt. De middelen ont
braken om meer te doen. -
En zoo zijn die torens alle door platten gedekt, zoodat
van het rijke silhouet, door den ontwerper bedoeld,
niets te zien is.
Thans zal althans de toren boven het kruis, naar
een ontwerp van de architecten Joseph en Pierre
Cuypers, verrijzen, Dit ontwerp wijkt in sommige
opzichten af van dat, door hun vader en grootvader
gemaakt. Wij zijn in de gelegenheid, het onzen lezers
te laten zien, daartoe in staat gesteld door de redactie
van het weekblad „Opgang".
DE KERK VAN DEN H. WILLEBRORDUS BUITEN DE VESTE TE AMSTERDAM
Een werk van Philips Vingsboons verknoeid. Op de Heeren
gracht tusschen de Spiegelstraat en de Leidschestraat, thans
Nr. 450, had Joseph Dentz in 1663 door Philips Vingboons
een prachtig dubbel huis laten bouwen. De gevel, geheel van
gehouwen steen, is betrekkelijk sober en, gelijk bij de andere
werken uit den lateren tijd van dien meester, berust de
schoonheid voornamelijk op de verhoudingen. Als versiering
ziet men alleen twee Jonische pilasters naast de deur, meteen
balcon daarboven. VlNGBOONS heeft een afbeelding van den gevel
in het tweede deel van zijn verzamelde ontwerpen opgenomen.
Maar thans is de schoonheid wreed verstoord. Om meer
ruimte te verkrijgen het huis is anders ruim genoeg is
de kap gesloopt en vervangen door een hooge mansarde
verdieping, die van vier even banale als wanstaltige vensters
werd voorzien.
Dit geval toont al weder, als het nog noodigwas welk
een dringende behoefte er aan toezicht op het bouwen, wat
de schoonheid aangaat, te Amsterdam bestaat. Ware de thans
door den gemeenteraad aangenomen verordening op dit stuk
reeds 111 werking geweest, dan zou zulk een hinderlijke schennis
van het stadsschoon zeker zijn voorkomen.