HEEMSCHUT SI
Sloop LTS Nijlansdyk
Bijzondere manier van behoud
Platform Religieus Erfgoed
actief
FRYSLAN
Leeuwarden - Het afgelopen jaar zijn de school
gebouwen in de gemeente Leeuwarden veel
vuldig in het nieuws geweest. Het ging dan
vooral over de sloop van de oude LTS aan de
Nijlansdyk en het behoud van de oude christe
lijke LTS in Huizum-West in Leeuwarden. Het
thema van de Open Monumentendag Leeuwar
den 2018 was Schoolgebouwen in Leeuwar
den. Is dat toeval?
Bouwhistoricus Maarten de Graad is bezig met
een inventarisatie van de technische scholen
tussen 1945-1968. Friesland had tot de sloop
van de ambachtsschool in Drachten een bijna
volledige staalkaart van ambachtsscholen uit
vrijwel alle bouwtijden. Van de 120 school
complexen die in beeld zijn, zijn enkele in vijf
bouwlagen gebouwd. De technische school
aan de Nijlandsdyk is nog geheel gaaf met sta
len ramen, een bakstenen schil en oorspron
kelijk interieur met tegelvloeren. Dat maakt de
LTS in ieder geval bijzonder zeldzaam. Het is
daarom erg jammer dat de gemeente Leeu
warden besloten heeft het complex te slopen,
omdat renovatie financieel niet haalbaar is. We
hebben na veelvuldig verzoek om documenten
niet kunnen achterhalen of het college ook de
monumentale waarden van het complex heeft
meegenomen in haar afweging om het gebouw
te behouden of te slopen.
De kunstenaars in de oude christelijke LTS kun
nen gelukkig blijven zitten. Maar ook hier leek
het lange tijd dat de kogel door het gebouw zou
gaan. Helemaal gerust zijn we nog steeds niet.
Het schoolgebouw heeft geen beschermende
status.
Claudia Versloot
FLEVOLAND
Elk dorp een ijsbaan, dat was het credo bij de
aanleg van de Flevopolders. Vaak een koeien-
weide met kleidijkje, maar de eenvoud deed
niets af aan het schaatsplezier. In Zeewolde
ging het wat verder. Geen schaatsbaantje,
maar een echte ijsbaan met een clubhuis.
Architect en Zeewoldenaar Jan Looman maakte
het ontwerp. De esthetische randvoorwaarden
werden ontleend aan het naburige bedrijventer
rein Gildenveld: 'wit, grijs en glas tussen bomen
en gras'. Jan heeft deze sfeer in het ontwerp
toegepast. Het gebouwtje is uitgevoerd in
betonsteen, toen in de mode. Omdat het aan
de kopse kant van de ijsbaan kwam te liggen,
kreeg het een gebogen vorm. Een uitdaging
vond Jan. Het kreeg een doorgang van dorp
naar ijsbaan.
In 2015 besloot de gemeente Zeewolde tot
een gecombineerde ijsbaan met atletiekbaan.
En voor de allerjongsten een 'krabbelbaantje';
dat was op de locatie van het ijsbaanhuisje. Het
schijnt, dat niet iedereen dat toen door had.
Nu is besloten tot nieuwbouw. Het geld voor
het nieuwe gebouw is er nog niet. Maar wel de
architect, Jan Looman.
Heemschut Flevoland vindt dat een mooie
oplossing. Zo keert het karakteristieke gebouw
terug in een nieuwe gedaante. In het materiaal
is als bij het vorige exemplaar een gevelsteen
van betonsteen op een rand van prefab beton.
De twee gedeelten hebben beide een zandlo-
pervorm. In het ene deel komen kleedkamers,
sanitair en berging; in het andere de kantoor
tjes en het clubhuis. En daartussen de poort,
met zichtlijn, van of naar het dorp.
Truus Visser, Ben te Ra a
ZUID-HOLLAND
Wat is het Platform religieus Erfgoed Zuid
Holland (PRE ZH)? Dit platform wil draagvlak
en belangstelling creëren voor het behoud van
religieus erfgoed en een duurzame toekomst
hiervoor realiseren binnen de samenleving.
Hierbij wordt samenwerking gezocht met kerke
lijke instanties, monumenten- en erfgoedorga
nisaties, investeerders, ontwikkelaars en over
heden. Heemschut Zuid-Holland maakt sinds
eind 2017 deel uit van het PRE ZH.
Het PRE ZH wil stimuleren dat overheden in
de beleidsvorming weloverwogen strategi
sche keuzes maken en anticiperen op herbe-
stemming, herontwikkeling of sloop. Bijvoor
beeld door het maken van een kerkenvisie op
gemeentelijk niveau. Het PRE ZH is opgericht
in 2008 na overleg met de gedeputeerde cul
tureel erfgoed van de provincie Zuid-Holland.
Er is een nationale pilot kerkenvisie ontwikkeld
die binnenkort wordt rondgestuurd. De provin
cie heeft aangegeven herbestemmen te willen
aanpakken. Daartoe is een aanjager religieus
erfgoed aangesteld. PRE ZH is van mening dat
kerkelijke gebouwen moeten worden opgeno
men in ruimtelijke plannen zoals de omgevings
visie.
Marc Scheidius
