Komen de Russen eraan? Tijdens de Koude Oorlog was dat een prangende vraag en Nederland werd overdekt
met een netwerk van uitkijkposten, waar het Korps Luchtwachtdienst het luchtruim afspeurde naar vijandelijke
vliegtuigen. Van de 138 speciaal gebouwde luchtwachttorens resten er negentien, die vaak in slechte staat
verkeren. De restauratie van de toren bij het Groninger Warfhuizen was dan ook aanleiding voor een feestje.
Eric LeGras
Prefab elementen
Luchtwachttorens
kunstwerken en landmarks
Luchtwachtoren 701 staat er wat verloren
bij in het vlakke Groningerland. Dat heeft
als voordeel dat je na een kleine klimpartij
een goed uitzicht hebt, niet alleen op het
omringende platteland maar ook op het
luchtruim. En daar ging het om: vrij uitzicht
en de mogelijkheid om vliegtuigen al van ver
te horen aankomen.
Of er van luisteren veel terecht kwam is de
vraag. De wind in Groningen kan onbarm
hartig en luidruchtig zijn. In de herfst en
de winter was het ook nog koud en voor de
luchtwachters was er daarom een schuil
hokje ingericht. Naast de apparatuur voor
het bepalen van de koers van naderende
vliegtuigen, was en is dat de enige voorzie
ning op de 15,5 meter hoge toren.
Ook de rest van het gebouw straalt eenvoud
uit. 'Alles was gericht op snel en goedkoop
bouwen', vertelt Frederik Schrik, die als
2 bouwkundige bij het Ministerie van Defen
sie was betrokken bij het onderhoud van de
o
ij luchtwachttorens: 'Ze zijn in het midden van
-Q de vorige eeuw, de tijd van de Koude Oorlog,
ontworpen door architect Marten Zwaagstra
34 HEEMSCHUT februari 2018
