Vrijwilliger op stap
'rrT
Dit fraai gedecoreerde en materieel gave woonhuis in Gytsjerk is gebouwd in 1910.
De woning verdient het om aangewezen te worden als gemeentelijk monument.
alle pareltjes er in ieder geval op stonden.
De gemeenteraad nam de volgende stap en
er zou voor bescherming via bestemmings
plannen worden gezorgd. Bij het eerste
bestemmingsplan in Burgum kwam direct
een tegencampagne van vrijwel aiie eige
naren. Bewoners zeggen: wij zorgen goed
voor onze karakteristieke panden, waar
bemoeien jullie je meeEr gaan nu gelui
den dat de politiek gaat aarzelen. Een kriti
sche biik is prima, maar die lijst moet niet
in de onderste bureaula van de wethouder'
meent Paula. Zij legt uit waar het wringt.
'Aan de ene kant begrijp ik die bewoners
wel. De gemeente zou er iets tegenover
moeten stellen, zoals een kosteloos onder
houdsadvies of een informatiebijeenkomst
over verbouwen en subsidiemogelijkheden
van een gemeentelijk monument. Eigenaren
worden op kosten gejaagd, maar er wordt
niets tegenover gesteld. Vind je het gek dat
er dan weinig draagvlak is?'
Naast Heemschutter is Paula ook lid van
de Stichting Karakteristyk Tytsjerksteradiel.
'Met deze stichting hebben we een avond
Help, ik woon in een monument! georgani
seerd. Goede voorlichting is heel belangrijk.
Je moet veel eigenaren bij de hand nemen
en uitleggen waarom het pand waarin ze
wonen zo bijzonder is. Wat kun je met zo'n
pand, hoe moet je het onderhouden, hoe
kan je het energiezuinig maken. En als je
dan toch wilt uitbreiden, doe het dan ver
antwoord, met behoud van de historische
identiteit. Nu de overheid het steeds meer
laat afweten, ligt er een belangrijke taak
voor Heemschut weggelegd om eigenaren
te informeren en te stimuleren.'
Bindmiddel voor de 'mienskip'
We rijden naar Paula's oude werkplek, een
monumentale, maar leegstaande state.
'Het spook van leegstand duikt hier maar
al te vaak op', zegt Paula als we de auto
uitstappen. 'Men staat niet in de rij om een
vrijkomende boerderij, oud industriegebouw
of state te kopen om er een nieuwe functie
in te vestigen. De stad is in, het platteland
is uit'. Het klinkt zo logisch, maar met uit
zicht op deze prachtige state voelen Paula's
woorden extra wrang.
Gelukkig eindigen we deze dag niet in
mineur. Aan de keukentafel praten we nog
even door over haar drijfveren. Dan blijkt
erfgoedbehoud een bindmiddel te zijn om
de leefbaarheid en de mienskip te verster
ken. De mienskip, een Fries woord dat zich
het beste laat vertalen als hechte dorpsge
meenschap.
'Als commissie ondersteunen we lokale
groepen in hun wens om bepaalde gebou
wen of plekken te beschermen. Als je als
Heemschutter dan kunt helpen om een
pand of een oude dijk als de Pingjumer Gul
den Halsband te behouden, dan geeft dat
een goed gevoel. Je ziet wat voor belang dat
voor de binding in de dorpsgemeenschap
heeft. Dat is heel dankbaar werk.'
Het hoofdgebouw van de Stania State staat al meer dan een jaar leeg nadat het laatste kantoor er uit vertrok. In de zijvleugels bevinden zich
nog een restaurant en een woning.
-V r~ag