r
Pw^^vr -
vX^t-;# •-.."""
f v*
\W .*4'-y
fc',
J ;iivix vd'
jMj ^;^5vd
:.N V V V
s t- «S -:
JE^-^V
S^^BS '1
\w§&
v. i*s
'Luchtstrepen.' Dat is de naam van een
publicatie uit 1942 die zich bevindt in de
Heemschut bibliotheek in het Korenmeters
huis. In deze verhandeling beschrijft ir. Wou
ter Cool de ontwikkelingen rond de boven
grondse elektriciteitsleidingen van zowel
hoge als lage spanning. In 1932 stelde de
minister een Natuurschooncommissie Elec-
trische Geleidingen in, om er voor te waken
dat het landschap zo min mogelijk geweld
zou worden aangedaan. Een revolutionaire
daad, die anno 2014 bij de plaatsing van
windturbines door de Rijksadviseur voor
Landschap en Water wordt behartigd. Met
'De Weg in het Landschap', een publicatie
van de Bond Heemschut in samenwerking
met de ANWB (1935), roerde ook onze ver
eniging zich fors in het debat over de wijze
van elektrificatie van Nederland. Het leidde
tot initiatieven om minder palen, masten en
andere bevestigingspunten langs wegen te
plaatsen en om deze in ieder geval op één
lijn te positioneren. 'Palenwee', zo werd de
ziekte genoemd. Op de cover van de publi
catie prijkte een voorbeeld van een goede
oplossing: de bovenleidingportalen van de
spoorlijn Hilversum-Utrecht. Deze bijzon
dere poorten werden in 1938 ontworpen
door ir. J.L.A. Cuperus en in 1942 geplaatst.
Omdat ijzer niet voorhanden was werden ze
in beton gegoten. Vanwege het materiaal
gebruik, de sierlijke vorm, de gaafheid en
de zeldzaamheid zijn deze portalen aange
wezen als Rijksmonument. Toen in 1994
een aantal portalen werd beschadigd door
een stukgetrokken bovenleiding, zijn deze in
dezelfde vorm hersteld of vernieuwd. Al met
al een monumentale lijn in het landschap!
september 2014 HEEMSCHUT 41
