Vreedenburgh en Bellevue
Handhaving gevraagd
Een schrijnend voorbeeld in Haarlem:
Peter Schat
Red een uniek interieur nu!
Uitstel de ondergang.
Zeldzame theekoepel
Ik denk dat de eigenaar
boze plannen heeft;
de gemeente zou hier nu
echt moeten ingrijpen.
Tussen het stadspark De Hout en de
nieuw ontwikkelde wijk op het perceel
van het voormalige ziekenhuis van de
Maria Stichting, ligt de buitenplaats
Vreedenburgh met de historisch belang
rijke theekoepel. De laatste werd ont
worpen dor de Amsterdamse stadsarchi
tect Abraham van der Hart (1747-1820).
Het complex werd lange tijd bewoond door
nonnen werkzaam in het ziekenhuis. Deze
laatste gebruikers hebben het complex nu
meer dan tien jaar geleden verlaten. Zus
terhuis en koepel zijn in bezit van de pro
jectontwikkelaar Jupiter Monumenten;
tot op heden werden er slechts plannen
Pieter Biesboer, oud conservator
Frans Hais Museum Haarlem:
gemaakt. Wel werd in 2008 in opdracht
van de eigenaar door Ruth Jongsma een
begin gemaakt met de restauratie van het
bijzondere decoratieve schilderwerk in de
koepel. Maar wat heeft dat voor zin als er
geen navolging plaats vindt? De gemeente
Haarlem heeft eind 2012 haar zorgen uit
gesproken en gezegd te zullen handhaven,
aldus een verklaring van verantwoordelijk
wethouder Cassee. In augustus 2013 werd
er een dwangsom opgelegd en de eige
naar gemaand tot onderhoud. Sindsdien is
het weer ogenschijnlijk stil, horen en zien
we niets, behalve dat het complex steeds
verder vervalt. Op aansporen van Heem
schut werden er door Louise van Zetten in
de raadsvergadering vragen gesteld aan de
verantwoordelijke wethouder. Men fluistert
nu dat er plannen zijn waar een bestem
mingsplanwijziging voor nodig is. Een nieuw
obstakel? Een nieuwe reden tot uitstel? En
misschien een reden voor de gemeente
weer niet te handhaven?
De koepel Bellevue dateert uit 1801 en
behoorde bij een buitenplaats aan het
Spaarne en heeft een rijk gedecoreerd
interieur met een bijzonder stucplafond
en roodbruin schilderwerk met arabesken
geïnspireerd op de schilderingen in Pom
pei'. Het schilderwerk is toe te schrijven aan
Jan Kamphuijsen (1760-1841) en kwam te
voorschijn toen een verlaagd plafond werd
verwijderd. Een aantal panelen bevindt zich
nog ter plaatse onder slechte klimatologi
sche condities. Vier bovendeurstukken wer
den tijdelijk opgeslagen in het Frans Hals
Museum, maar schijnen nu weer - onder
welke condities? - bij de eigenaar te zijn.
Pieter Biesboer, oud conservator van het
Museum heeft ze destijds uit de koepel
'ontvoerd'.
Het naast de koepel gelegen Vreedenburgh
is een in sobere stijl opgetrokken 18de-
De heer BUI, eigenaar van het Huis met
de Beelden aan de Spanjaardslaan:
eeuwse buitenplaats; in 1870 en in 1923
uitgebreid aan de achterzijde. Het complex
vormt nu de scheiding tussen de nieuwbouw
op het terrein van het voormalige ziekenhuis
en stadspark De Hout.
Heemschut doet een oproep aan de
gemeente Haarlem te handhaven opdat
met name de theekoepel met het bijzonder
interieur niet verder vervalt. Met de koe
pel van Kasteel Rosendael en het Haagse
Paviljoen Fagel, is Bellevue één van de drie
belangrijkste koepels van ons land.
september 2014 HEEMSCHUT 39
