Het andere gezicht van de jan
'A 20th century educational wonder'; onconventioneel qua opzet, ultramodern wat architectuur betreft en
voorzien van een revolutionair leerprogramma. Met deze woorden omschreef een Engelse krant in 1956 de
splinternieuwe Jan Evert Scholtenschool in Groningen. Met de realisering van de school werd een droom
werkelijkheid. Een droom van een architect, die meer wilde dan alleen onderwijsaccommodaties bouwen.
Zijn progressieve visie op onderwijs leverde een compleet nieuw type school op, dat de geschiedenis zou
ingaan als het Groningse scholentype.
Nieuwe ideeën over onderwijs
Buitenschool Appèlbergen in de jaren vijftig.
In de jaren vijftig was de geestelijke vader,
stadsarchitect Jaap Wilhelm, een gevierd
en gerespecteerd man, die de bouw van
vele openbare scholen in Groningen op zijn
naam had staan. Nu, ruim een halve eeuw
later, is zijn naam, net als van zoveel pio
niers uit die tijd, in de vergetelheid geraakt.
Hoewel naoorlogse architectuur en steden
bouw aan waardering en belangstelling lij
ken te winnen, is het vaak triest gesteld met
de staat waarin schoolgebouwen uit die tijd
verkeren. Veel waardevolle ontwerpen zijn in
de loop der jaren verloren gegaan of gro
tendeels verminkt. De hoogste tijd om eens
stil te staan bij deze bijzondere, maar vooral
ondergewaardeerde episode in de scholen
bouwgeschiedenis.
Na de oorlog werd men zich steeds bewus
ter van de noodzaak om het lager onderwijs
en de daaraan gekoppelde scholenbouw
te hervormen. De moderne inzichten op
pedagogisch, hygiënisch en sociaal-maat-
6 HEEMSCHUT maart 2014
