Zeeland
Vuurtoren Breskens dooft
na bijna anderhalve eeuw
Literatuur
Breskens: Na 144 jaar bijna onafgebroken
branden, doofde de vuurtoren van Breskens
begin oktober voorgoed het licht. Volgens
de Gemeenschappelijke Nautische Autoriteit
(GNA) heeft het licht geen nautisch nut meer
en zoekt men nog naar een passende bestem
ming. Maar dat is nog niet zo eenvoudig.
De achtkantige gietijzeren vuurtoren van
Breskens werd in de jaren 1866-1867 gebouwd
op de zeedijk ten westen van Breskens. De
vuurtoren werd ontworpen door de Neder
landse bouwkundige Quirinus Harder, die
ook de gietijzeren vuurtorens van Renesse en
Ouddorp ontwierp. Deze twee zijn inmiddels
verdwenen.
Harder begon zijn loopbaan bij de Rijkswerf
in Vlissingen. Van de Koning krijgt hij een
aanstelling met de opdracht de gebrekkige
kustverliehting in Nederland te moderniseren,
te beginnen met die van Zeeland. Gietijzer
is dan het meest geschikte materiaal. De
vuurtoren van Breskens is opgebouwd uit losse
gietijzeren platen, die zijn gefabriceerd bij de
ijzergieterij van de Fa. Enthoven in Den Haag.
Anders dan in het Zeeland van nu waren de
R.W. Jansen. Stille getuigen: het
erfgoed van de textielfamilie Blij-
denstein in Twenteeen herinnering
in actuele beelden.
Hoogeveen, RWJ-Publishing, 2010.
266 p.; ill., lit. opgave, reg.
ISBN 978 90 814238 3 0.
Prijs 69,50.
Dit boek geeft een overzicht van
het gebouwd erfgoed dat de tex
tielfamilie Blijdenstein heeft nage
laten op het gebied van woningen
en villa's. Zoals vele andere bekende
textielfamilies uit de regio bezat
men de nodige buitenhuizen, villa's
en landgoederen. Als doopsge
zinden van oorsprong bleef men
niet achter bij het tonen van de
welstand waarin men verkeerde. De
jaren tien en twintig van de vorige
eeuw waren onbetwiste hoogte
punten. Er verrezen veel villa's,
onder architectuur gebouwd. Soms
ook kleine landhuizen en men ver
wierf veel gronden om zo landgoe
deren te stichten. Naast de jacht en
de opbrengst van de pacht werden
sommige delen ook gebruikt voor de
bosbouw, onder meer mijnhout.
Na de ineenstorting van de
bedrijfstak, zo midden jaren zestig
moest de familie langzamerhand
delen van het bezit afstoten. Veel
terreinen zijn toen ondergebracht
bij natuurbeherende organisaties.
De regio heeft er thans vele mooie
recreatiegebieden aan te danken. Het
boek geeft een systematisch over
zicht van wat er aan onroerend goed
allemaal aanwezig was. Dit voorzien
van oude foto's en afbeeldingen hoe
een en ander er thans bij staat. Het
toont heel duidelijk hoe de textiel ook
buiten de fabrieken om een stempel
op het Twentse landschap heeft
gedrukt. Het is een mooi startpunt
om, in het kader van 2012 het Jaar
van de Historische Buitenplaatsen,
aandacht te besteden aan deze vorm
van buitenplaatsen.
december 2011 Industria 47
Breskens. De vuurtoren wierp 3 oktober voor de
Foto Marc Ryekaert (MJJR) wikipedia
scheepvaartroutes in de 19de eeuw maar tot
op zekere hoogte beheersbaar. Door de grillige
kustlijnen en vaargeulen - veroorzaakt door
het gevende en nemende water - was de plek
van een kustlichttoren nooit voorjaren zeker.
Een van de voordelen van bouwen in gietijzer
was, dat de vuurtoren ook weer makkelijk was
af te breken. Die van Breskens is de oudste
nog bestaande gietijzeren vuurtoren van ons
te maal de lichtseinen in het rond.
land en daardoor van grote cultuur-historische
waarde. Tegelijk is het een uniek voorbeeld van
industrieel erfgoed uit de beginperiode van de
kustverliehting.
Het is nog niet duidelijk wat er met de histo
rische vuurtoren gaat gebeuren nu deze geen
functie meer heeft. Mogelijk zou de vuurtoren
dienst kunnen doen als uitzichtpunt voor
bezoekers.
Het erfgoed van de lèxtielfamilie Blijdenstein Itf Twente
£1 Itt'MïSVrRtNïfttOOI*p*
