4
Friesland
Bedreigde Cocosfabriek krijgt nieuwe bestemming
Overijssel
Historische Kring in portiersgebouw Stoomblekerij
a I 2
Harlingen. De Cocosfabriek. Fotograaf onbekend
Harlingen. Burgemeester en wethouders van
Harlingen hebben besloten de Cocosfabriek te
verkopen aan de plaatselijke aannemer Jelle
Bruinsma. Deze gaat het gebouw eerst wind
en waterdicht maken, terwijl intussen plannen
voor herbestemming worden uitgewerkt.
Heemschut Friesland heeft stevig bijgedragen
aan die planvorming.
Op 27 januari 2010 verleenden B Ft W een
sloopvergunning voor het al jaren leegstaande
gebouw. Maehteld Honig verenigde daarop
voorstanders van behoud van het gebouw in
de Vrienden van de Cocosfabriek. Vervolgens
nam ze in de zomer van 2010 contact op met
de Stichting Industrieel Erfgoed Friesland.
Gesprekken met de wethouder, brieven aan de
raad, het inschakelen van media en het laten
ontwikkelen van herbestemmingeoneepten
hadden uiteindelijk resultaat. Bij dit laatste
was de inbreng van Heemschut Friesland van
belang. Voor het jubileumproject 'Recycling
Fries erfgoed' werd een actueel geval belicht,
de Cocosfabriek. Drie groepen derdejaars
studenten bouwkunde uit Leeuwarden, zo was
het idee, ontwikkelden onder leiding van Hans
Sehaeffer de concepten. Heemschut Fries
land werd de officiële opdrachtgever voor die
studies. Maehteld Honig en Joost Lottgering
begeleidden met Heemschut Friesland (Jan de
Kroon) dit proces tot de presentatie van de
plannen op 16 september. Door de hernieuwde
aandacht voor de Cocosfabriek besloot Har
lingen de fabriek alsnog te koop aan te bieden.
De inschrijvingsdatum liep precies af op de dag
dat de studenten hun plannen presenteerden.
Bruinsma had de plannen al onderdeel gemaakt
van zijn inschrijving.
Het complex is in 1941 door de Duitsers
gebouwd als geschutsreparatiewerkplaats voor
de Duitse marine. Het is een MAZA-gebouw,
Marine Artillerie Zeugambt en ontworpen
in een landelijke bouwstijl, de Heimatstil. De
Duitse bezetter paste deze toe om militaire
complexen vanuit de lucht te camoufleren.
Bouwkundig waardevol zijn de schenkelspant-
daken van gelamineerd hout, die een sterk
ruimtegevoel creëren.
Behalve architectuurhistorisch is dit MAZA-
gebouw ook militair-historisch van landelijke
betekenis. Na de oorlog is het gebouw voor
uiteenlopende bedrijfsdoeleinden gebruikt.
Boekelo. Het imposante fabriekscomplex van
de Stoomblekerij in Boekelo, bij Enschede,
is de laatste jaren gerenoveerd en heeft een
woonbestemming. Na de sluiting van de fabriek
in 2002 werden de fabrieksgebouwen overge
nomen door de firma Ter Steege Vastgoed te
Rijssen. In een tijdsbestek van vijfjaar werd het
uitgestrekte fabrieksterrein getransformeerd
in een zeer geslaagde combinatie van moderne
nieuwbouw met appartementen en een aantal
gerestaureerde en tot woonruimten verbouwde
industriële monumenten.
Van het fabriekscomplex zijn onder meer het
ketelhuis met de schoorsteen, de machine
kamer, een magazijn en de voormalige brand
weerkazerne behouden gebleven. Ook het
portiersgebouw, uit 1938, heeft nu een nieuwe
functie. Het gebouwtje is aangekocht door Fleur
ter Kuile-van Heek, en op huurbasis beschik
baar gesteld aan de Historische Kring Boekelo-
Usselo-Twekkeloo.
Onder de nieuwe naam 'Historisch Centrum'
werd het gerenoveerde pand zaterdag 17 sep
tember officieel geopend door de wethouder
van cultuur van de gemeente Enschede. In het
gebouw is de bibliotheek en het archief van de
Historische Kring ondergebracht, evenals een
moderne studieruimte met PC's. Tevens is hier
een deel van de historische collectie voorwerpen
uit de stoomblekerij ondergebracht. Deze col
lectie is verzameld door Bernard van Heek, voor
malig directeur van de Stoomblekerij Boekelo.
Boekelo. Het portiershuis van de Stoomblekerij
is nu het onderkomen van de Historische Kring.
Foto Marcel Overbeek
42 Industria december 2011
«ia
FM
