Indrukwekkend herstel schade in Duitsland
Reis in voorjaar herhaald
12 t/m 20 mei 2012
Dresden. Het Heemschutgezelschap geniet van het herstelde Chemnitz. Het Heemschut-reisgezelschap tijdens de ontvangst
Canalettogezicht op de stad Dresden. Foto Henk Hoogeveen in de raadszaal van Chemnitz in Duitsland. Foto Henk Hoogeveen
De meerdaagse jubileumreis van de Erfgoed
vereniging Heemschut leidde eind september
naar Heemschuts bron, de Heimatschutz in
Saksen. Door de snelle industrialisatie vond
grootschalige modernisering plaats en ver
dween veel natuur en stedelijk en landschap
pelijk schoon. In 1908 werd de Landesverein
Sachsischer Heimatschutz opgericht. Geen
wonder dat de oprichters van Heemschut in
1911 naar Saksen keken als hun voorbeeld.
Deze reis was meer dan een architectuur-
reis. Het was vooral ook een confrontatie met
de geschiedenis, de gevolgen van de Tweede
Wereldoorlog en de DDR-periode. Die hebben
diepe sporen nagelaten. Hoe is hier het herstel
aangepakt?
Leipzig, het eerste doel van de reis, geeft hier
van prachtige voorbeelden. Na de gedeeltelijke
verwoesting tijdens de Tweede Wereldoorlog en
de ernstige verwaarlozing tijdens de DDR-jaren,
lag de stad er in 1990 somber en grauw bij.
Er is na de Duitse hereniging een geweldige
prestatie geleverd. In het centrum zijn talrijke
gebouwen voorbeeldig gerestaureerd; gaten
zijn gevuld met nieuwbouw, in maatvoering
en kleur fraai aangepast aan hun historische
buren. Zonder hun moderne karakter te loo
chenen.
Buiten het centrum zijn veel woonblokken uit
de Gründerzeit (na 1870) zorgvuldig hersteld.
De typische Plattenbau uit de DDR-tijd, vanaf
1990 veelal leegstaand en verwaarloosd, is
deels afgebroken, deels gesaneerd. Door
kleurgebruik en meer groen zijn deze wijken
aantrekkelijker geworden, hoewel de demogra
fische en sociale problemen nog lang niet zijn
opgelost. Indrukwekkend zijn ook de moderne
industriële gebouwen van de Leipziger Messe
en van BMW, ongetwijfeld toekomstig erfgoed.
In Leipzig werd het gezelschap ontvangen en
rondgeleid door dr. Wolfgang Hoequél van de
Kulturstiftung Leipzig, die elk gebouw in Leip
zig persoonlijk leek te kennen. Een bezoek aan
het Mendelsohnhaus met een recital door het
Nederlandse pianoduo Blaak gaf nog een extra
accent aan twee dagen Leipzig.
Voorbeeldig
Dresden, de hofstad van Saksen, werd begin
1945 geheel verwoest. Hier is al in de DDR-tijd
gekozen voor restauratie en herbouw van het
deel van de binnenstad rond het Slot. Veel in
druk maakte het nog niet voltooide Neumarkt-
project, met als hoogtepunt de herbouw van de
prachtige Frauenkirche. Hiermee werd in 2005
het zo beroemde, door Canaletto geschilderde
aanzicht van Dresden vanaf de Elbe hersteld.
Een ontroerend gezicht.
In Dresden werden de Heemschutreizigers
gastvrij en informatief ontvangen door be
stuursleden van de Landesverein Sachsischer
Heimatschutz.
Vanuit Dresden werden nog twee voorbeeldig
herstelde parels van de Renaissance en Barok,
Görlitz en Bautzen, bezocht, die vrijwel onge
schonden de oorlog waren doorgekomen.
De terugreis voerde langs Weimar, nu eens niet
de stad van Goethe en Schiller, maar vooral van
Liszt, wiens 200ste geboortedag wordt gevierd.
Deze informatieve reis biedt inzicht in de
verschillende wijzen waarop ernstig bescha
digde en verwaarloosde steden kunnen worden
verzorgd, hersteld en vernieuwd. De organisatie
en leiding door Ton Gijsbers, Henk Hoogeveen
en Fred Meijer was voortreffelijk, hotels en ver
voer (met hulde aan chauffeur Gert Berendsen)
uitstekend.
Fons Bucdc
Wegens de overweldigende belangstelling
wordt deze kennismaking met de landstreek
waar de Heimatschutzgedachte ontstond
komend voorjaar herhaald. De trip is met
een dag verlengd, waardoor nu ook Dessau
(Bauhaus) en Werelderfgoed-Landschaps
park Wörlitz bezocht zullen worden.
De reiskosten bedragen:
1195 in tweepersoonskamer p.p.;
1390 in eenpersoonskamer p.p.
Inschrijven: zie www.hcemschut.nl
december 2011 Heemschut 39
