Meer respect voor
waterwegen
Symposium over
duurzaam ruïnebeheer
kasteel Bleijenbeek
Verklaring
Eric Ie Gros - Nederland kan niet zonder
kanalen. Ze zijn een belangrijk onderdeel
van ons cultureel erfgoed, vormden mede
ons landschap en waren een motor voor de
economie. De internationale World Canals
Conferentie, in september in Groningen wees
weer eens op het belang van hun behoud.
Het Stadskanaal in de provincie Groningen is
een voorbeeld van wat een kanaal kan beteke
nen. Het werd gegraven om turf van de Veenko
loniën naar de stad Groningen te vervoeren.
Daarvandaan maakten andere waterwegen
doorvoer naar het westen van Nederland moge
lijk. Het Stadskanaal is nog steeds, samen met
de wijken die er dwars opstaan, bepalend voor
het rechtlijnige karakter van het landschap van
de Veenkoloniën.
Datzelfde Stadskanaal is, net als de gelijknamige
plaats, een voorbeeld van de huidige problema
tiek. Turfschepen zijn er niet meer en andere
scheepvaart is zeldzaam. De dorpen langs het
kanaal kampen met een stagnerende economie,
vergrijzing en krimp.
Stadskanaal, de plaats dus, is toe aan een gron
dige opknapbeurt en die begint aan het kanaal.
Niet onlogisch: hoewel er nieuwbouwwijken zijn
verrezen blijft het Stadskanaal de slagader van
Afferden. De ruïne van kasteel Bleijenbeek.
Archieffoto André Viersen
Over het behoud en beheer van kasteelruïnes
voor een langere periode houdt Stichting
het lintdorp. De plaats Stadskanaal krijgt een
nieuwe brug die als landmark moet fungeren
en de weg langs het kanaal en het kanaal zelf
krijgen een inrichting die ze beter met elkaar in
contact brengt. Langs de kade komt een breed
wandelpad.
Stadskanaal vanaf de watertoren.
Foto Roepers wikipedia
Even daargelaten of de plannen voldoende
kwaliteit hebben, maken dergelijke ontwik
kelingen duidelijk dat kanalen nog steeds een
centrale plaats innemen in steden en dorpen
Kasteelruïne Bleijenbeek in samenwerking met
de Nederlandse Kastelenstichting, Huis voor
de Kunsten Limburg en de Stichting Limburgse
Kastelen donderdag 15 december een sympo
sium. Heemschut Gelderland ondersteunt het
symposium 'Duurzaam ruïnebeheer: tegenstrij
digheid of mogelijkheid tot cultuurbehoud?'.
Het symposium beoogt een beter beeld te
krijgen van proeessen die een rol spelen bij het
duurzame behoud van ruïnes. Deze informa
tie wordt betrokken bij het herstel van Ruïne
Bleijenbeek in Afferden (Limburg). Heemschut
heeft dit herstel als jubileumprojeet geadop
teerd (zie Heemschut april 2011, pagina 13 en
februari, pagina 16).
Het symposium wordt ingeleid door de gedepu
teerde Cultuur van de provincie Limburg, Noël
Lebens. Gastsprekers zijn onder anderen ir. Taco
en dan niet alleen in Nederland, maar overal ter
wereld. De Verklaring van Groningen die tijdens
de World Canals Conference aangenomen werd,
benadrukt dat nog eens. De Verklaring pleit
voor tegengaan van verpaupering en benadrukt
de kwaliteiten van kanalen voor de beleving
van het landschap en voor de leefbaarheid van
steden en dorpen.
Volgens de Verklaring moeten nieuwe ontwik
kelingen langs kanalen in harmonie zijn met
historische waarden en bijvoorbeeld kades,
jaagpaden en belangrijke zichtlijnen intact
laten. Waar mogelijk moeten historische vaar
wegen die ooit met elkaar verbonden waren
maar later door dammen of andere obstakels
werden geseheiden, weer met elkaar in verbin
ding gebracht worden. Bij het realiseren van
restauratieplannen moet de lokale bevolking
nauw betrokken worden en rekening worden
gehouden met toekomstige economische
bedrijvigheid.
De hele Verklaring van Groningen is te vinden
op www.wcc2011.nl/docs/The_Groningen_
Declaration definitief.pdf
Wie de volgende World Canals Conferentie
wil bijwonen, moet in september volgend jaar
afreizen naar het Chinese Yangzhou.
Hermans van de Rijksdienst voor het Cultu
reel Erfgoed, ir. Jan Kamphuis van de Rijks
gebouwendienst en drs. Jorien Jas, Stichting
Gelderseh Landschap en Geldersehe Kasteelen.
Dagvoorzitter is professor mr. E.C.M. Jurgens,
kleinzoon van de voormalig eigenaar.
Tijdens het symposium zullen de resultaten van
het door de Werkgroep Symposium Bleijenbeek
geïnitieerde en door het Huis voor de Kunsten
Limburg gefaeiliteerde onderzoek naar behoud
van kasteelruïnes worden gepresenteerd. Dit
onderzoek werd verricht door twee master-
studenten. Het programma start om 10 uur en
duurt tot 16.15 uur. De kosten bedragen 50.
Voorvragen of aanmelden: mail naar
bleijenbeek@gmail.com of bel met W. Hermans
Tel 06 54 29 47 84, coördinator symposium
'Bleijenbeek'.
38 Heemschut december 2011
