Historische boerderij door slim maatwerk
geschikt voor woonbestemming
Judith Toebast - Tot de Tweede Wereldoorlog waren de
streekeigen verschillen bij boerderijen duidelijk herkenbaar.
Daarna maakten door modernisering van het bedrijf de
streekgebonden karakteristieken plaats voor praktische en
universele kenmerken. Met de naoorlogse opkomst van de
moderne bouw, gerelateerd aan ruilverkaveling en schaal
vergroting, dreigen de streekkenmerken verloren te gaan.
Van de 190.000 boerderijen in
1940 waren er in 2001 nog zo'n
91.000 over. Recentere lande
lijke cijfers zijn er niet.
Bathmen. De stal is verbouwd tot woonkamer, de
oude voergoot is gevuld met takjes. Foto C S. Booms
collectie Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Vleuten. Glazen doos op de zolder dient als slaapkamer
Niet het hele dak hoeft geïsoleerd te worden.
Foto Judith Toebast
HET GEBRUIK VAN MATERIALEN uit de
omgeving is in de moderne samenleving
niet meer noodzakelijk en vanzelfsprekend,
waardoor materiaal en kleurkeuze niet meer
in relatie met de bestaande bouw staan. Door
schaalvergroting van boerenbedrijven en voort
schrijdende rationalisering van de landbouw
voldoen de oude boerderijen ook niet meer:
te kleine, niet praktisch ingerichte stallen, te
weinig opslagcapaciteit en stallingruimte. De
strenge milieueisen, de beperkte uitbreidings
mogelijkheden of teruglopende inkomsten
zorgen dat dagelijks boeren met hun bedrijf
stoppen of zich elders vestigen. De ingrijpende
verandering van het platteland heeft voor his
torische boerderijen grote gevolgen. Ze worden
afgebroken, komen leeg te staan of er verrijzen
nieuwe stallen op het erf bij de historische
bebouwing. In alle gevallen betekent dit een
verandering voor de historische boerderij, het
erf en in veel gevallen ook voor het landschap.
Getallen
Een inventarisatie in 2001 door de Stichting
Historisch Boerderij-Onderzoek liet schrikba
rende cijfers zien. Van de 190.000 boerderijen
in 1940 waren er in 2001 nog zo'n 91.000 over.
Recentere landelijke cijfers zijn er niet. Onge
veer 6500 boerderijen zijn als rijksmonument
beschermd. Dit is slechts 7% van de historische
boerderijen.
Alterra publiceerde in 2010 een rapport, met de
prognose dat de komende tien tot vijftien jaar
tussen de 17.000 en 19.000 boeren stoppen.
Circa 38 van de boeren bewerkt een histori
sche boerderij. Dat zou betekenen dat rond
december 2011 Heemschut 17
Duizenden boerderijen
met sloop bedreigd
