Vanuit verzameling over verdwenen Nederland inzoomen op dagelijkse cultuur
Piet Arp - Het Nederlands Open
luchtmuseum in Arnhem zoomt
in op de Nederlandse cultuur van
alledag van de afgelopen eeuwen
en de verdwijnende of al verdwenen
regionale verschillen. Opgericht in
1912 - met steun van Heemschut
- en sinds 1918 toegankelijk op een
landgoed bij Arnhem, is het altijd
een publiekstrekker geweest.
De Westerstraat in Amsterdam (Jordaan), vlak voor de sloop in 2002. Interieur van de krotwoningen aan de Pottenbakkersgang
Het brede en het hoge gebouw, centraal op de foto, worden nu in de Amsterdamse Westerstraat,
herbouwd in Arnhem. Foto's Nederlands Openluchtmuseum
NA EEN DIP IN DE JAREN TACHTIG zwelt
de stoom bezoekers van de hier her
plaatste boerderijen, bedrijfsruimten, molens,
woningen en gebruiksvoorwerpen weer aan tot
zo'n 450.000 per jaar. Daarmee is het NOM het
drukst bezochte museum van het land. Doel is
volgend jaar een half miljoen belangstellenden
binnen te halen.
Dat gebeurt niet alleen door het tonen van
ensembles van het cultureel erfgoed dat
elders in Nederland moest plaatsmaken voor
toekomstgerichte bouwdrift. Die verzameling
van verdwenen Nederland is het omhulsel van
een veel bredere presentatie. Los van de vaste
tentoonstellingen is er ook altijd een jaar
thema, waardoor langdurig onderbelichte zaken
plotseling vol in de schijnwerpers belanden. Dit
jaar is dat de immigratie: 'Hollandse nieuwe.
Effecten van migratie'. De invulling is voor
iedereen verrassend en waaiert uit van de
instroom van de eerste Chinezen in 1911 in ons
land tot de recente opvang van asielzoekers.
Deze aanpak biedt het museum de kans volop
te putten uit het rijkgevulde depot. Zo is een
Chinees restaurant uit de jaren vijftig in een
van de Zaanse huizen nagebouwd. Herkenbaar
voor veel bezoekers die een halve eeuw geleden
in het Chinees restaurant hun eerste ervaring
met betaalbaar buiten de deur eten opdeden.
En passant vertelt de negentigjarige eigenaar
van het eerste Nederlandse Chinese restaurant
zijn levensverhaal.
Het jaarthema van 2012 is - uiteraard - Feest.
Wegens het honderdjarig bestaan van het
Openluchtmuseum.
Krotwoningen
De collectie is eigendom van het rijk. Het
museum, tot twintig jaar geleden rijksmuseum,
moet zorgen voor een sluitende exploitatie en
het onderhoud. Het beleid om de dagelijkse
geschiedenis voor een breed publiek toegan
kelijk te maken heeft al diverse, ook interna
tionale prijzen opgeleverd. De vernieuwings
drang is nog lang niet voorbij. Zo worden nu
de laatste krotjes die een jaar of tien geleden
uit de Amsterdamse Jordaan aan de Wester
straat werden gesloopt hier opnieuw opge
bouwd. Om het stadsleven van de negentiende
en twintigste eeuw te tonen. In de vanaf
volgend jaar toegankelijke Westerstraathuisjes
komt onder meer een Turkenpension. Als voor
beeld van de pensions zoals die in de jaren
zestig en zeventig van de afgelopen eeuw
ontstonden met de toestroom van nieuwe
gastarbeiders naar ons land.
Nog altijd zijn de huizen aangekleed met
bewoners. Deze museummedewerkers ver
tellen de bezoekers graag en veel over het
dagelijkse leven in dat object en tonen iets
van de werkzaamheden. Opzet is, vooral een
wisselwerking met het publiek te laten ont
staan. Zodat ook ervaringen en herinneringen
van de bezoekers aan vroeger deel gaan
uitmaken van de groeiende collectie.
24 Heemschut oktober 2011
Openluchtmuseum blijft vernieuwen
