Heemschut Actief
Noord-Brabant
Beschermd gezicht in gevaar
Cariben
Olietanks bedreigen erfgoed St. Eustatius
Geertruidenberg - Nu Geertruidenberg zo goed
als uitontwikkeld is aan beide Donge-oevers
- daar zijn woonwijken gebouwd op voormalige
industrieterreinen en op een voormalig spoor
wegemplacement - zoekt de gemeente naar
ruimte waar nieuwe plannen kunnen worden
verwezenlijkt. De gemeente en projectontwik
kelaars hebben nu hun blik laten vallen op een
aantal terreinen binnen het beschermd stadsge
zicht. Om die plannen rendabel te maken wordt
daarbij gedacht aan de bouw van appartemen
tengebouwen. Deze passen echter totaal niet
bij de schaal en het karakter van de bestaande
bebouwing binnen het beschermd stadsgezicht.
Al in een vroeg stadium, voordat de eerste
concrete bouwplannen op tafel lagen, heeft
de voorzitter van Heemschut Noord-Brabant,
Jan van Gils, in een gemeenteraadsvergadering
een dringend beroep gedaan om deze plannen
niet door te zetten. Helaas mocht dit niet baten
en is vorig jaar al een eerste bouwvergun
ning verleend voor een gebouw pal aan de
vestingwerken in de Commandeurstraat. Naast
een groot aantal bewoners uit de omgeving
heeft ook Heemschut bezwaar gemaakt bij het
College van BEtW. Dit bezwaar is echter door
de gemeente afgewezen. Door een tweetal
bewoners is hierna eind vorig jaar beroep aan
getekend bij de rechtbank in Breda. Heemschut
heeft ter ondersteuning hiervan een deskun
digen rapport aangeleverd. Helaas is door de
rechtbank begin dit jaar het beroep ongegrond
verklaard. De bewoners lieten het hierbij niet
zitten en zijn in beroep gegaan bij de Raad van
State. Ook hierbij is het rapport van Heemschut
als onderbouwing meegestuurd. De verwach
ting is dat het nog wel een aantal maanden
zal duren voordat de Raad van State uitspraak
doet.
Reeent is door de gemeente aangekondigd
dat de vergunningproeedure voor een tweede
appartementengebouw aan de Stationsstraat,
ook dit ligt binnen het beschermd stadsge
zicht, in gang is gezet. Ook hier zal Heemschut,
zodra dit mogelijk is, bezwaar maken tegen de
bouwplannen.
Jon van Gils
St. Eustatius. Zicht over het eiland. Bij het vlakke deel van de uitlopers van de berg
Signal Hill komen veertig olieopslagtanks. In zee komt een pier. Foto Walter Hellebrand
St. Eustatius, sinds oktober 2010 een openbaar
lichaam van Nederland, heeft een oppervlakte
van slechts 21 vierkante kilometer. Desondanks
beschikt het over een groot aantal historische
panden en objecten. Veel daarvan is een erfenis
uit de tweede helft van de achttiende eeuw, toen
het eiland het belangrijkste handelscentrum van
het Caribisch gebied was.
Een groot deel van deze erfenis wordt nu bedreigd
door een uitbreiding van NuStar, een Amerikaanse
oliemaatschappij gevestigd op St. Eustatius. De
huidige tanks van NuStar zijn aan die zijde van de
bergketen gesitueerd, waar het uit het zicht is van
het overige deel van het eiland. De uitbreiding,
veertig tanks en een pier, is echter gepland op de
andere flank van de berg. Daar zal het voor bijna
het gehele bewoonde gedeelte van het eiland
duidelijk en storend zichtbaar zijn.
Het nu nog ongeschonden gebied bevat
alle onderdelen van de geschiedenis van St.
Eustatius. Naast archeologische resten van
een Indiaanse nederzetting zijn er resten van
een katoenplantage en een suikerplantage te
vinden, slavenbegraafplaatsen, 18de eeuwse
grafstenen in drie talen, vijf fortificaties en
resten van het slavendepot. Een uniek gebied
waarvoor de St. Eustatius Monuments Foun
dation dan ook een ontwerpplan voor een
erfgoedroute heeft klaarliggen.
NuStar heeft 'luisterend naar de bevolking'
onlangs aangegeven de ruïnes en de sla-
vengraven te zullen sparen (ten koste van 1
giga-tank). Maar meer toezeggingen zijn nodig.
Daarnaast gaat het natuurlijk ook om de risico's
die de uitbreiding met zich meebrengt voor
beschadiging van de natuur zowel op het land
als in het water.
Annette Lieth
8 Heemschut oktober 2011
