Literatuur
I DE TOEKOMST
ida A
Colofon Industria
in Heemschut
HET VERLEDEN VAN
48 Industria augustus 2011
Astrid Mellema: Het verleden van de
Toekomst; unieke beelden uit de na
latenschap van een strokartonfabriek.
Bedum, Profiel, 2011. 176 biz., ill..
Oblong formaat.
ISBN 978-90-5294-501-9.
Prijs: 29,95.
Ruim veertig jaar stond ze leeg: de
strokartonfabriek 'de Toekomst' bij het
Groningse Scheemda. Ooit de trots
van de Groninger strokartonindustrie,
werd de fabriek in 1968 gesloten en als
opslagplaats van machines in gebruik
genomen. In de loop der jaren verviel
het imposante complex tot de grootste
industriële ruïne van Nederland.
Dankzij een miljoenensubsidie van het
rijk konden de fabrieksgebouwen net
op tijd van de ondergang worden gered
en is de cascorestauratie inmiddels
voltooid. Door de jaren heen oefende
het verlaten complex een sterke
aantrekkingskracht uit, en tal van per
sonen betraden de fabrieksgebouwen
ondanks de bordjes 'verboden toegang'
en maakten foto's van het interieur en
de verroeste machines die overal lagen
opgetast.
De fabrieksgebouwen vormden
in 2008 nog het decor voor Paul
Verhoevens oorlogsfilm 'Zwartboek'.
Ook de uit Oude-Pekela afkomstige
Astrid Mellema werd gegrepen door
'de Toekomst'. In de periode dat de
fabrieksgebouwen lagen te wachten op
een nieuwe toekomst, verzamelde zij
foto's van het complex. Toen ze hieraan
bekendheid gaf werd ze overspoeld
met beeldmateriaal van zowel profes
sionele als amateurfotografen die de
laatste dertig jaar de fabriek en het
verval tot in detail fotografisch hebben
vastgelegd. Aanvankelijk analoog, later
ook digitaal. Het door Astrid Mellema
verzamelde materiaal is bijeengebracht
in dit fraaie fotoboek. 'Het verleden van
de Toekomst' is een unieke fotoverza
meling geworden die het verval van een
monumentaal fabriekscomplex tot in
detail weergeeft, variërend van eenvou
dige zwart-witfoto's tot bruidsrepor
tages en glossy modelfotografie. Bijna
zestig fotografen uit heel Nederland
verleenden hun medewerking aan dit
bijzondere tijdsdocument. In een korte
inleiding wordt een schets gegeven
van de geschiedenis van de strokar
tonfabriek. Het boek bewijst, dat de
belangstelling voor industrieel erfgoed
al heel lang breed gedragen wordt en
dat 'Urban en Factory-exploring' niet
iets van de laatste jaren is.
Irg
b-
ïuitng in de polder Bltpforp
Remmelt Daalder e.a.: Het Keezending
in de polder Blijdorp, 1787: de eerste
stoommachine van James Watt in
Nederland. Rotterdam, Roterodamum,
2010. Historische Publicaties Rotero
damum, nr. 176. 88 blz.,ill.
ISBN 978-815390-1-2. Te bestellen
via roterodamum@roterodamum.nl
Prijs 15 2,50 verzendkosten.
Uit de archieven en literatuur was al
bekend dat er in de Rotterdamse wijk
Blijdorp een van de eerste stoomma
chines in Nederland heeft gestaan. Een
enkele oude prent geeft ook een beeld
van dit antieke gemaal, indertijd nog
ver buiten de stad gebouwd te midden
van weilanden. Bijna 225 jaar later
wordt er wat men kan zeggen echte
industriële archeologie bedreven. Dit
kwam door de aanleg van het nieuwe
(tunnel)tracé van de Randstad Rail. Dit
is een hoogwaardige openbaar vervoer-
verbinding tussen Rotterdam en Den
Haag. Voor een groot deel gaat het hier
ook om het tracé van de voormalige
ZHESM, de Hofpleinlijn.
Het boekje geeft inzicht in hoe deze
stoommachine in Blijdorp gekomen
is en in de felle strijd tussen voor- en
tegenstanders. Bij de aanleg van de
tunnel stuitte men op de fundamenten
van het stoomgemaal. De opgegraven
fundamenten werden goed gedocu
menteerd. In 'Het Keezending in de
polder Blijdorp' beschrijven diverse
auteurs de historie van het gemaal en
de resultaten van de opgraving. Het
boek is een zeer aardige aanvulling in
de literatuur over de geschiedenis van
de stoombemaling in Nederland.
Industria is de nieuwsbrief van de Stichting
Federatie Industrieel Erfgoed Nederland
(FIEN). FIEN zet zich sinds 1984 in voor het
behoud van industrieel erfgoed in Neder
land. Bij FIEN zijn 65 lokale en regionale
stichtingen en verenigingen aangesloten.
Website
www.industrieel-erfgoed.nl
Redactieadres Industria
Redactie Industria
p/a Marcel Overbeek
Noteboomstraat 61
8021 WR Zwolle
Mailadres
industria@industrieel-erfgoed.nl
-
as
Unieke beelden uit de nclnlensthop van een strokaitonfabiiek
Ailfid Mellema
'li.
""f
