ud
Schappen zijn zich bewust van
maatschappelijke taak bij het
cultureel erfgoed
Handtekeningen
Het is het vooral een centen
kwestie: wat levert het op,
wat kost het en wie betaalt
het verschil
ii
m
Hoofddorp. Het Polderhuis, dat direct na het
droogmalen is gebouwd voor Groot Haar
lemmermeer. Voor het Gemeenlandshuis in
Leiden is jaren geleden door Rijnland al een
aparte stichting gevormd voor het beheer
en onderhoud van dit door het hoogheem
raadschap verlaten gebouw. Foto collectie
hoogheemraadschap Rijnland
bijzondere collecties kent. Ze worden vrijwel
nooit in een museum voor een groter publiek
tentoongesteld. Ook dit waterschap beheert
gebouwde monumenten. Zoals de steentil over
het Aduarderdiep. Dit is een oude, stenen brug
(gebouwd in de 17de eeuw) ten oosten van
Aduard bij het Aduarder voorwerk. Deze brug is
in 2009-2010 gerestaureerd, waarbij Noorder-
Hoogheemraadschap Hollands Noorder
kwartier ziet af van het plan negen-
tien poldermolens te verkopen. Het
voornemen kwam de waterbeheerders
op breed verzet te staan. Niet alleen
Heemschut (provinciale commissie
Noord-Holland) verzette zich. In mei
nam de dijkgraaf 11.000 handtekeningen
in ontvangst van Noord-Hollanders die
het een onzalige gedachte vinden, dat
het hoogheemraadschap de rijksmo
numenten in de verkoop wilde doen.
Onder de actievoerders waren veel oud-
waterschappers; met name zij ervoeren
dat het hoogheemraadschap door de
voorgenomen verkoop de wortels naar
zes eeuwen verleden wilde afkappen.
Dijkgraaf en hoogheemraden trokken het
voorstel in, toen er in de roerige meiver
gadering van het algemeen bestuur geen
meerderheid bleek te zijn en twijfels over
het lot van de molens in de toekomst niet
konden worden weggenomen.
Peter Schat is lid van de PC Noord-Holland
Dit omdat het gemaal in een zeer belangrijke
dijk staat: de scheiding tussen IJsselmeer en
achterland. Tegelijk draagt HHNK financieel bij
aan de restauratie van het stoomgemaal. Dit
hoogheemraadschap is zich dus wel degelijk
bewust van een maatschappelijke taak bij het
cultureel erfgoed.
In mei zei de heemraad, dat HHNK nog hon
derdvijftig monumenten in eigendom heeft.
Een deel daarvan zou in een stichting onderge
bracht kunnen worden. Misschien zelfs dezelfde
als waarin nu al de molens een plek krijgen.
Restauratiekosten
In de provincie Groningen is onder meer het
waterschap Noorderzijlvest (Groningen) werk
zaam. Dit waterschap heeft van zijn reehts-
voorgangers veel erfgoed verworven. Het is
jammer dat slechts een klein gezelschap deze
zijlvest één van de partijen was die fors heeft
bijgedragen aan de restauratiekosten van een
half miljoen euro.
In Friesland staat nog een ander voorbeeld uit
het noorden. Het stoomgemaal ir. D.F. Wouda
bij Lemmer, is al heel lang rijksmonument en
in 1998 op de werelderfgoedlijst van Unesco
geplaatst. Het Wetterskip Fryslan (Leeuwarden)
gebruikt het gemaal weliswaar alleen nog in
piektijden, maar het zal prudent om moeten
gaan met de mogelijkheden van dit rijksmonu
ment en tegelijk moeten zorgen dat de bedrijfs
voering optimaal verloopt.
Beschrijven
Met name het hoogheemraadschap van Rijn
land (Leiden) is zeer actief op het gebied van
het beschrijven van het cultureel erfgoed dat
hier in beheer is. Wat is er, wat is de staat van
onderhoud en hoe kan het worden behouden.
In 2006 werd intern vastgesteld hoe Rijnland
voortaan zou handelen met de watergerela-
teerde cultuurhistorie, zowel het roerend als
het onroerend erfgoed. In de Rijnland-nota
staat de volgende definitie van erfgoed: 'Alle
materiële en immateriële getuigenissen uit het
verleden, die de samenleving van belang vindt
24 Heemschut augustus 2011
