Vonaf 1321 werden in het Land
van Maas en Waal 125 jaren
met overstromingen geteld
Bij dreiging van een dijkdoor
braak werden alle dorpsbewo
ners geacht hulp te bieden
■Mi
materiaal gaat rotten. Binnen vallen de forse
balklagen op, nodig om de zware materialen te
kunnen dragen. De verdieping is van binnen uit
bereikbaar met een eenvoudige trap.
De oudste dijkmagazijnen dateren uit omstreeks
1870 en staan in Alphen aan de Maas, Afferden
en Dreumel. Wat betreft hun architectuur zijn
ze identiek. De kopgevels zijn in een neoclas
sicistische stijl, met omlijste laaddeuren en
een halfrond bovenlicht boven de laaddeur op
de verdieping. De zijgevel is vijf assen breed
en heeft verdiepte velden met daarin smalle
ventilatiespleten. De verdiepingen worden door
hardstenen waterlijsten geseheiden.
Een variant op deze oudste magazijnen is te
vinden in Maasbommel en Appeltern. Deze
twee magazijnen zijn zo'n tien jaar later
gebouwd. Terwijl de zijgevels identiek zijn,
hebben de kopgevels spitsboogvormige velden
en laaddeuren op de verdieping.
De overige dijkmagazijnen werden rond 1900
opgetrokken en hebben en massievere uit
straling. In Weurt, Ewijk, Winssen, Niftrik en
Nederasselt verrezen min of meer gelijkvormige
gebouwen met smalle laaddeuren in de kop
gevels en brede tochtluiken (schoepenramen)
in de telkens drie assen tellende zijgevels. De
versiering verschilt van keer tot keer, maar is in
het algemeen soberder dan bij de oudere maga
zijnen. Op het dak van het Ewijkse magazijn is
de plaatsnaam met rode dakpannen ingelegd.
Bij Beuningen staat het grootste dijkmaga-
zijn in het Land van Maas en Waal, maar het
gebouw valt vooral op door zijn onopvallend
heid. Het staat niet zoals de meeste andere
exemplaren evenwijdig aan en óp de dijk, maar
haaks op de dijk en aan de voet. Een luik in de
bovenverdieping geeft hier toegang tot de dijk.
Overbodig
Na 1960 verloren de dijkmagazijnen hun
oorspronkelijke functie. Fusies van de vele
kleine waterschappen in dit gebied tot grotere
bestuurlijke eenheden met nieuwe werven en
opslagplaatsen maakten de oude magazijnen
Het dijkmagazijn van Beuningen, het grootste van het Land van Maas en Waal. Als
uitzondering staat dit magazijn aan de voet van en haaks op de dijk. Via een luik in
de bovenverdieping kom je op de dijk. Het is nu een centrum voor natuureducatie.
Evenwijdig aan de weg op de dijk het magazijn van Alphen aan de Maas,
in 1870 met twee andere gebouwd als eerste stenen magazijnen in het
Land van Maas en Waal.
juni 2010 Heemschut 7
- 'ir
*G(S
