Snuffels J.tl. VAIN WERELD 39.50. kunst, katoen en kastelen Wim H. N ij hof, J.H. van Heek (1873- 1957), Kunst, katoen en kastelen, Zwolle (Waanders) 2008. ISBN 978 90 400 8555 0. 606 pag. Prijs 29,95. Onderwerp van de deze monumentale biografie is de Twentse textielfabrikant J.H. van Heek, die op 15 september 1952 door de Amsterdamse univer siteit onderscheiden werd met een eredoctoraat vanwege zijn verdiensten voor de nationale cultuur. Zijn leven kan vrij nauwkeurig worden gevolgd aan de hand van zijn dagboeken waarvan de auteur gebruik kon maken. Hij was zeer gehecht aan zijn geboor testreek. Daarom is het merkwaardig dat zijn belangrijkste wapenfeiten op het terrein van het behoud van cul tuurmonumenten niet daar gesitueerd zijn, maar in Gelderland. In 1912 kocht hij van de Vorst van Hohenzollern- Sigmaringen voor ongeveer een half miljoen gulden een uitgebreid complex bossen en landerijen met als middel punt het eerbiedwaardige slot Bergh met zijn grootse middeleeuwse donjon en renaissance pronkgevel. Dit kasteel restaureerde hij daarna tweemaal, bij aankoop en na een verwoestende brand in 1939. Vanaf 1936 speelde hij een sleutelrol bij de aankoop en daarna volgende restauratie van het tot een treurige ruïne vervallen romantische slot Doornenburg in de Betuwe. Voor Twente is Van Heek overigens ook van grote betekenis geweest, vooral als stichter en later onbezol digd directeur van het Rijksmuseum Twenthe en als adviseur van de laatste Vrouwe van Twickel. Het is wel vooral aan hem te danken dat de Stichting Twickel de structuur kreeg die haar sinds de oprichting kenmerkt. Ook elders, binnen en buiten Nederland, is hij op het terrein van het cultuurbe houd actief geweest; genoemd kunnen worden zijn werk als gewetensvol bestuurder van de Stichting Huis Doorn en zijn rol bij de restauratie van de Nederlandse kerk in Londen en de voormalige abdijkerk van Hoch-Elten. Deze fraai met kleurenreproducties geïllustreerde gids bevat de beschrij vingen van 878 'sites' - verdeeld in natuurlijk, cultureel en gemengd erfgoed - die ultimo 2009 waren opgenomen in de officiële lijst van UNESCO. Ons land is vertegenwoor digd door Schokland, de Stelling van Amsterdam, de molens bij Kinderdijk, het historisch centrum van Willemstad op Curagao, het Woudagemaal bij Lemmer, de Beemster, het Utrechtse Rietveld/Schröderhuis en het Wad dengebied (dat nog nét kon worden opgenomen). De beschrijvingen zijn in het algemeen redelijk vertaald, al kan men wel zijn bedenkingen hebben tegen een uitdrukking als Pa I lad ische' (pag 428), in plaats van 'Palladiaanse'. Zoeken is gemakkelijk door de registers en goede kaarten. Bij het doorbladeren komt wel de vraag op welke criteria de UNESCO heeft gehanteerd: bepaalde landen lijken over- dan wel onderbedeeld. Philip Bosscher Na jarenlange studie door de Studie groep Luchtoorlog 1939-1945 ligt er nu een lijvig boekwerk over de geschiedenis van Nederlandse vlieg velden in oorlogstijd. Een onderwerp dat voor monumentenzorgers lange tijd onontgonnen terrein was. Op lan delijk niveau leidde eerder onderzoek en een sterke lobby tot de aanwijzing van Vliegveld Deelen als beschermd complex (zie Heemschut februari 2010), heet hangijzer vormen nog de barakken van het Zuid-Hollandse Vliegveld Valkenburg. Deze studie is niet zozeer een inventa risatie van de overgebleven objecten als wel van alle vliegvelden, landings plaatsen en andere plekken die van belang waren in de luchtoorlog die tussen 1940 en 1945 werd gevoerd. In een inleidend hoofdstuk wordt de systematiek en typologie van de vlieg velden goed behandeld. De inventari satie van objecten op vliegveld Leeu warden toont de hoeveelheid objecten aan die de vliegvelden bevatten. Deel een van het boek handelt over de geschiedenis van de Luftwaffe in Nederland, de organisatie en de vijf jaar bezetting. In deel twee worden de Duitse vliegvelden stuk voor stuk beschreven. Kaartmateriaal en lucht foto's geven in het boek een duidelijk beeld van de locaties waar de vlieg velden gelegen waren. Van sommige plekken is niets meer herkenbaar. In de tekst wordt de rol van de verschillende vliegvelden gedurende de jaren van bezetting door de Duitsers weerge geven. De verantwoording middels een uitge breid notenapparaat en het illustra tieve kaartmateriaal maken het boek waardevol voor iedereen die geïnteres seerd is in militaire geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. Karei Loeff Koen Kleijn, Buiten Amsterdam, Kleine geschiedenis van de Metropoolregio, Bussum (Toth) 2010. ISBN 978 90 6868 535 0, 84 pag. Prijs 19,90. Amsterdam is, zeker voor buiten landers, de bekendste plaats van Nederland. Dat de directe omgeving van de hoofdstad ook heel veel cul tureel erfgoed te bieden heeft wordt vaak slechts versnipperd gemeld. In standaardwerken over het vissersdorp Volendam, of over de landgoederen in het Gooi. Tot in het nieuwe land van de Flevopolders zijn voor de auteur bijzondere voorbeelden gevonden van bezienswaardigheden met een eigen verhaal. In andere regio's grijpt de auteur terug naar het verleden. Zoals Haarlem als de cultuurstad van de 17de eeuw, met de schildersschool van Frans Hals. Ook laat Kleijn iets zien van het ideale land van eeuwen geleden, met de strak ingerichte Beemster- polder. Het stratenplan van New York zou zijn gebaseerd op de mathemati sche precisie van de polderverkaveiing. Al lezend kom je al snel tot de slotsom dat Amsterdam veel meer moois te bieden heeft dan er alleen binnen de gemeentegrenzen wordt gevonden. Piet Arp juni 2010 Heemschut 29 Philip Bosscher Piet Dal (vert.), Werelderfgoed. Volledige gids van de mooiste plaatsen en bouwwerken op aarde, 's- Grave- land (Fontaine) 2009. ISBN 978 90 5956 306 3 831 pag. Prijs 24,95. Red. Peter Grimm, Erwin van Loo, Rolf de Winter, Vliegvelden in oorlogs tijd, Nederlandse vliegvelden tijdens bezetting en bevrijding 1940-1945, Uitg. Boom, Meppel 2009, ISBN 9789085068235, 512 pagina's. J.H. VAN HBEK(x»n-i«n Wim H. Nijbol' Volledige gids van de mooiste plaatsen en bouwwerken op aarde Met beschrijvingen van eile 87a sites op de UNESCO-Werelderfgoedlijst VLIEGVELDEN IN OORLOGSTIJD I bezetting en bevrijding 53j PtUf Gftmm Erwin van Loo Rolf de Winter Kleine geschiedenis van de Metropjoolregio

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2010 | | pagina 31