Het stadsdeel zou de op
areh itee ton iseh e/bou whis toriseh e waarde
kaarten moeten aangeven
Reclames nog te dateren
Jaap Kamerling - Heemschut Amsterdam volgt al jaren met instemming de
restauratie van bijzondere muurreclames. In oude steden als Leiden, Kampen
en Utrecht zijn daar prachtige voorbeelden van te vinden. In Amsterdam
voert vooral stadsdeel Oud-West een actief beleid rond het restaureren van
deze reclame uitingen.
DE WERKGROEP HISTORISCHE Gevel-
reclames Amsterdam (WHGA) is een
groot stimulator van deze restauraties. Haar
activiteiten dragen sterk bij tot de groeiende
interesse voor dit erfgoed. In een brief aan
stadsdeel Centrum wijst Norman Vervat van
Heemschut Amsterdam op het belang van
behoud en restauratie van muurreelames.
Hij stelt vast, dat zich in het centrum van de
hoofdstad een van de grootste concentra
ties bevindt van historische opschriften en
reclames, vaak van grote cultuurhistorische
waarde. Veelal verkeren ze overigens in matige
conditie, luidt zijn klacht. Voorkomen moet
worden, dat dit onderdeel van onze geschie
denis langzaam maar zeker verloren gaat.
Karakteristiek
In 2004 heeft de Werkgroep Historische Gevel
reclames met een wandeling voor stadsdeel
raadsleden aandacht voor de muurreelames
gevraagd.
Sindsdien zijn in stadsdeel Centrum alleen een
opvallend ensemble gerestaureerd op de hoek
van de Vijzelgracht en de Nieuwe Looierstraat
en een portiektegeltableau aan de Nieuwe
Hoogstraat 35. Verdere restauraties bleven uit.
Heemschut wil met de briefde discussie over
dit onderwerp nieuw leven inblazen.
Het stadsdeel zou zich proactief moeten
opstellen en samen met de WHGA moeten
werken aan een beleid voor behoud en restau
ratie.
Inventarisatie door de WHGA heeft hon
derden oude opschriften en reclames in de
binnenstad aan het licht gebracht, waaronder
naast geschilderde ook tegeltableaus, reliëfs,
en metalen platen. Heemschut wil niet alle
aanwezige reclames restaureren. Vele zijn niet
waardevol genoeg om een investering te recht
vaardigen. Het stadsdeel zou moeten inzetten
op restauratie van een aantal belangrijke en
karakteristieke exemplaren. Voorbeelden van
en Korte Korsjespoortsteeg. Nadere selectie kan
het stadsdeel samen met de WHGA doen.
Het stadsdeel zou de muurreelames, zowel
de te behandelen als de niet te behandelen
exemplaren, ook op architectonische/bouwhis
torische waardekaarten moeten aangeven. Dan
kunnen bouwplannen beter worden beoordeeld
om te voorkomen dat oude reclames ver
dwijnen.
Probleem bij een restauratie kunnen de
eigenaren van de panden vormen. Niet elke
eigenaar zit op restauratie van oude reclames
te wachten. De ervaring van Oud-West en van
andere gemeenten kan stadsdeel Centrum
reclames, die zeker restauratie of tenminste
conservering verdienen zijn de schildering van
de besehuitbakkerij op Marnixstraat 140, het
tegeltableau van de EHLB op Raadhuisstraat 12,
de reclames op het beroemde pand van Eduard
Kuijpers aan het Spui van voormalig meubel
magazijn Jansen en Zonen, thans Esprit en de
reclames uit 1893 voor de kranten Het Centrum
en De Volkscourant op de hoek van Spuistraat
helpen. In andere actieve steden is name
lijk gebleken dat een mede door de overheid
gedragen beleid de kans van slagen vergroot.
Met behulp van de projecten in andere steden/
stadsdelen is het waarschijnlijk ook mogelijk om
eigenaren duidelijk te maken dat een geres
taureerde reclame de uitstraling van hun bezit
enorm kan vergroten.
Richard Hengeveld van de werkgroep
gevelreclames inventariseerde de nog
resterende en vaak ernstig beschadigde
reclames aan Amsterdamse gevels en
muren. Zo bracht aan de Marnixstraat 140
de Electrische Brood- en Beschuitbakkerij
Vorrink Et Zn. lang geleden een trotse en
beeldbepalende reclame aan op de gevel.
Elektrisch was in dit geval niet de oven,
maar de deegmachine die rond 1920 een
eind maakte aan het zware kneden. Voor
het ontcijferen van de treurige resten van
deze reclame zijn binnenkort historische
foto's onmisbaar.
In een van de cartouches op de gevel van
Spui 10a hangen, verborgen onder een
beschermende verflaag, nog steeds drie
originele platen van de bouwer van het
in november 1892 geopende winkelpand,
meubelfabrikant H.F. Jansen 'et fils, Four-
nisseurs de la Cour' - wellicht de oudste
nauwkeurig te dateren Amsterdamse
gevelreclame.
18 Heemschut juni 2010
Muurreclames horen in de stad
