Overleven met minder inwoners
Erie Ie Gras - Sinds de krimp van de
bevolking in delen van noordoost-
Nederland is ingezet, moet wet
houder Jacob Bruintjes (PvdA) van
de Drentse gemeente Borger-Odoorn
het beste maken van begrippen als
minder en kleiner. Dit nadat jaren
lang meer en groter synoniem waren
voor beter. 'Erkan veel, zolang het
beeld niet wordt aangetast.'
HET GRONDGEBIED van Borger-Odoorn
ligt zowel op het Drentse zand als in de
Veenkoloniën. Beide gebieden krijgen te maken
met krimp, met een afname van het aantal
inwoners. Bruintjes: 'In het veen vertrekken
mensen naar plaatsen waar meer werk is. Op
het zand is het vooral vanwege de vergrijzing.
Als daar een huis verkocht wordt, dan gaat
dat vaak naar een ouder echtpaar. Die mensen
hebben geen kinderen meer thuis. Ook dat leidt
tot een daling van het inwonertal.'
Op het zand dreigt door deze ontwikkeling
14 Heemschut juni 2010
geen leegstand, maar in de Veenkoloniën zal die
wel optreden. 'De woningcorporaties melden
dat vraag en aanbod van huurwoningen nu in
evenwicht zijn. Dit zal in de toekomst omslaan
in een woningoverschot. Borger-Odoorn is daar
trouwens niet uniek in. Je ziet het overal op het
platteland.'
Pionier
Bruintjes kun je een pionier van de krimp
noemen. In 2003, toen de meeste platte
landsgemeenten nog vooral over groei en
nieuwbouw praatten, bracht zijn gemeente al
een nota uit over de bevolkingskrimp en de
manieren om daar mee om te gaan. 'Dat kan,
mits je je goed voorbereidt.'
Bij het gemeentehuis in Exloo stapt Bruin
tjes in zijn auto. Hij rijdt de Veenkoloniën in,
richting 2e Exloërmond. 'Exloo ligt hoog op de
Hondsrug en we dalen nu af naar het veen. Een
open, weids landschap, waarvan je de schoon
heid niet meteen ziet. Ik wel, maar ik ben dan
ook geboren in de Groninger Veenkoloniën.
Buitenstaanders denken dat een blind paard
hier geen schade kan aanrichten. Dat is onzin,
vanwege die weidsheid is dit landschap zelfs
extra kwetsbaar.'
De wethouder is daarom een verklaard tegen
stander van plannen om hier windmolens van
honderd, honderdvijftig meter hoog te laten
verrijzen. In 2e Exloërmond wijst hij op een
nieuw industrieterreintje. 'Dat moeten we beter
inpassen, maar het is een manier om het plat
teland levendig te houden. De gemeentewerf is
er gevestigd, dat was een bewuste keuze.'
Monden
Als de wethouder de Mondenweg opdraait, is
de weidsheid van de Veenkoloniën pas goed
zichtbaar. Monden zijn verveningskanalen, die
zijn gegraven om turf af te voeren. Ze geven
het landschap een strak, rechtlijnig aanzien. In
1e Exloërmond stopt Bruintjes bij Basisschool
de Mondenhoek. 'Hier dreigt sluiting vanwege
gebrek aan leerlingen. Maar het buurthuis 'De
Badde' kan gedeeltelijk open blijven. Dat draagt
bij aan het niveau van de voorzieningen en de
leefbaarheid.'
In Valthermond is het verveningskanaal nog
niet gedempt. 'Links kleine huisjes, bedrijfjes
en een enkel kerkje. Aan de overkant boerde
rijen, steeds twee per brug. Ook in die boer
derijen zijn bedrijven gevestigd. De mensen
hier zijn ondernemend en dat stimuleren we,
In de Veenkoloniën van Drenthe is ruimte altijd aanwezig. Foto's Casper Ie Gras
Schuur op de vlakte bij Valthermond
Ontbouwen in
de Veenkoloniën
