Literatuur Colofon Industria in Heemschut Station Horst-Sevenum. Foto Marcel Overbeek De Collectie: bijzondere stations gebouwen in Nederland; tekst Crimson Architectural Historians- Urban Fabric. Rotterdam, NAI uitgevers, 2009. 176 biz., ill., lit. opgave. ISBN 978 90 5662 648 8. Prijs: 34,50. De spoorwegsector is een dubbelzin nige wereld: enerzijds gedreven door technische vooruitgang, anderzijds door sentimentele herinneringen aan het glorieuze verleden. Is het moge lijk om beide te combineren? Dit was de vraag, die de spoorbouwmeester Nathalie de Vries zich stelde. Een vraag die vijftien jaar geleden onvoorstelbaar was in deze kringen. Een duidelijk geval van voortschrijdend inzicht. Immers buiten het spoorbedrijf werd in feite al sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw de importantie van het stati onsgebouw als uiting van architec tuur en voorbeeld van de vooruitgang onderkend. De baanbrekende tentoonstelling 'Le temps de la gare' in Parijs gaf uiteinde lijk de definitieve doorbraak. Langza merhand kwam het besef dat stations belangrijke ijkpunten kunnen zijn in de maatschappij en de architectuurge schiedenis. Voor Nederland resul teerde dit in een aantal interessante publicaties over de stationsgebouwen. In het kader van het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) inzake de bouwkunst tussen 1850 en 1940 van de toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg, werd een beperkt aantal spoorwegstations na een moeizaam traject op de Rijksmonumen tenlijst geplaatst. Het is daarom des te verheugender dat men eindelijk ook binnen het NS-bedrijf de waarde inziet van het bezit aan stationsgebouwen en dat men dit ook via deze publicatie laat zien. Het boek geeft een overzicht van wat men bij NS-Vastgoed 'de collectie' is gaan noemen en het geeft een goede doorsnede van de verschillende typen stationsgebouwen die in Nederland werden gebouwd. Het boek is voorzien van kwalitatief goede foto's, een beknopte beschrij ving per station en een overzicht van de bestaande literatuur. Kortom aanbevolen voor geinteresseerden in spoorwegarchitectuur. Een kritische noot: het bureau Crimson Architec tural Historians geeft in de inleiding van het boek aan dat de sloop van het Pennsylvaniastation in New York in 1972 de eye-opener zou zijn geweest voor een breder draagvlak en interesse voor dit soort gebouwen. Men heeft daarbij over het hoofd gezien de sloop in 1961 van de Euston Arch, de monu mentale entree van het Euston station in Londen. Zie ook de recensie van dit boek op: www.industriecultuur.nl Den Haag. Elektriciteitscentrale C. Rebequestraat. Foto Marcel Overbeek, september 2009 Louis Kanneworff en Casper Postma: Het licht zal nooit uitgaan; 100 jaar Centrale Den Haag. Ca pel Ie, E.On- Benelux, 2008. 162 biz., ill., lit.opg., bijlagen. ISBN 978-978-90-9023588-2. Op 1 februari 1906 werd de nieuwe elektrische centrale van Den Haag in gebruik gesteld. De imposante gebouwen van de electriciteitsfa- briek, ontworpen door stadsarchitect A.Schadee, straalden trots, vooruitgang en zelfbewustzijn uit. De elektriciteit was aan het begin van de twintigste eeuw bezig aan een onstuitbare opmars. Nu, meer dan een eeuw later, wordt op dezelfde locatie in Den Haag aan het De Constant Rebecqueplein nog steeds energie geproduceerd. Sinds enkele jaren is de centrale onderdeel van het energieconcern 'E.On'-Benelux. Ter gelegenheid van 100 jaar stroom- productie op deze locatie verscheen in 2008 dit boek, uitgegeven door E.on, over de rijke geschiedenis van de Haagse centrale, in het eerste hoofd stuk wordt aandacht besteed aan de geschiedenis van de eerste elektrische centrale aan de Hofweg van de Fa. Siemens. Vervolgens wordt op boeiende wijze het verhaal verteld van de snelle opmars van het elektriciteitsgebruik, dat leidde tot de bouw van de nieuwe centrale aan het De Constant Rebec queplein. Verder ook aandacht voor de invloed van de elektrische stroom op het dagelijks leven, de aanleg van elektriciteitsnetten, de bouw van transformatorstations, de distributie, de centrale in Scheveningen, de elektri sche spoorlijn Rotterdam-Scheveningen en de uitbreiding van de centrale in de loop der jaren. In de afsluitende hoofdstukken aan dacht voor de energieontwikkelingen na de oliecrisis in 1973, de bouw van de nieuwe warmtekrachtcentrale en de toenemende invloed van milieu- eisen op het energiebedrijf. Het fraai uitgegeven boek is toegankelijk geschreven en is voorzien van prachtig historisch fotomateriaal en illustraties van oude reclames, affiches etc. In een bijlage zijn kunstwerken opgenomen die de centrale en het thema elektri citeit uitbeelden. Verder een bijlage met namen van directeuren van de Haagse centrale, en een bijlage met een chronologisch overzicht van de diverse uitbreidingen. Een aanwinst voor de literatuur op het gebied van de elektri citeitsvoorziening in Nederland, maar ook een aanwinst voor de literatuur over bedrijfsgeschiedenis in Den Haag. Industria is de nieuwsbrief van de Stichting Federatie Industrieel Erfgoed Nederland (FlEN). FIEN zet zich sinds 1984 in voor het behoud van industrieel erfgoed in Neder land. Bij FIEN zijn 65 lokale en regionale stichtingen en verenigingen aangesloten. Website www.industrieel-erfgoed.nl Redactieadres Industria Redactie Industria p/a Marcel Overbeek Noteboomstraat 61 8021 WR Zwolle Mailadres industria@industrieel-erfgoed.nl

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2009 | | pagina 50