Voorwq
s
f
mm mm J
Onze erfgoedvereniging Bond Heemschut is in 1911 opgericht naar analogie van
de iets oudere Duitse Heimatsehutz-bond. Heemschut onderhoudt onder meer via
Europa Nostra, de lobby-organisatie die Europees particulier initiatief bundelt en
faciliteert, goede contacten met buitenlandse zusterorganisaties. Daarnaast zijn er
intensieve contacten met onze Belgische zusterorganisatie de Koninklijke Vereni
ging voor Natuur- en Stedenschoon, die volgend jaar 100 jaar bestaat.
Per 1 december nemen wij afscheid van Gea
Schilte. Als medewerker publieksactiviteiten
heeft zij zich meer dan tien jaar ingezet voor
onze vereniging. Met altijd inhoudelijk prima
verzorgde excursies en evenementen naar
tal van bijzondere monumentale steden en
dorpen in ons land. Vanaf deze plek wil ik
mede namens het bestuur Gea zeer danken
voor haar inzet en deskundigheid. Hiermee
is geenszins een einde gekomen aan de acti
viteiten voor u als lid. Ook in 2010 organi
seren wij voor u weer een aantal bijzondere
excursies, waarbij u kunt genieten van ons
waardevolle cultuurlandschap en de vele
uiteenlopende bijzondere monumenten die
Nederland rijk is.
Heemschut zet zich actief in voor het behoud
van ons erfgoed. De vrijwilligers in de ver
schillende provinciale commissies hebben ook
dit jaar weer hard gevochten om bedreigde
gebouwen overeind te houden. Daarnaast
wijzen zij bij de vaststelling van omgevings-
en bestemmingsplannen bij herhaling de
verschillende overheden op hun verantwoor
delijkheid cultuurhistorie hierin op te nemen.
Op 16 november zijn in de Tweede Kamer
de plannen van minister Plasterk behandeld
met betrekking tot de Modernisering van de
Monumentenzorg (MoMo). Bij het ter perse
gaan konden wij nog geen uitslag hiervan
melden, op onze website www.hccmschut.nl
en via onze maandelijkse nieuwsbrief vindt
u echter steeds de meest actuele acties van
onze vereniging.
Ik wens u prettige feestdagen en een heel
goed 2010, het jaar waarin Heemschut aan de
vooravond staat van ons 100-jarig bestaan.
Korcl Locff
directeur
Het Schwarzhaupterhaus in Riga werd na verwoes
tingen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog in
de jaren negentig gereconstrueerd als voorbeeld
van Hollandse Renaissance in de Baltische staten.
De oorspronkelijke architecten waren Lambert en
Adrian Janssen. Foto Frederik Erens
HET IS DE BEDOELING om in de toekomst
in ons tijdschrift, in beperkte mate, vaker
aandacht te schenken aan het (Nederlands)
erfgoed buiten onze landsgrenzen. Niet dat er
in Nederland te weinig gebeurt, integendeel,
maar omdat er in het buitenland ontwikkelingen
gaande zijn waar we iets van kunnen leren en
het (Nederlandse) erfgoed in het buitenland ook
de aandacht van onze lezers verdient.
Dit themanummer over het 'Nederlandse'
erfgoed in Oost-Europa, en het 'Oost-Europese'
erfgoed in Nederland, is daartoe een eerste
aanzet. Het 'Nederlandse' erfgoed in deze regio
is tot het verdwijnen van het IJzeren Gordijn en
de Koude Oorlog decennia lang verstopt geweest
voor Nederlandse (architectuur)-historici en toe
risten en geniet daardoor op enkele voorbeelden
na, bij het grote publiek nog steeds een geringe
bekendheid. Bijna net zo onbekend, maar niet
minder fascinerend, is het 'Oost-Europese'
erfgoed dat zich op Nederlandse bodem bevindt.
Heemschut wil met dit themanummer graag de
bekendheid van Russisch-orthodoxe vergroten.
In diverse artikelen laten deskundigen de grote
rijkdom van dit erfgoed zien. De onderwerpen die
aan bod komen variëren van het Nederlandse erf
goed in Oost-Duitsland, de reconstructie van de
oude binnenstad van Gdansk tot het hergebruik van
een kerk in Amsterdam door de Russisch-Ortho-
doxe kerk en het (ruïneuze) slot van Johan Mau-
rits van Nassau in het Poolse Slonsk. Uiteraard
besteden we als Heemschut niet alleen aandacht
aan de glorieuze kanten van het verleden. Ook
de vele verwoestingen en de reconstructies van
de afgelopen eeuw en de vraag wat in sommige
gevallen nog te redden valt, komen aan bod.
We hopen dat dit nummer u, ondanks dat het
gepresenteerde erfgoed slechts het topje van de
ijsberg is, een goede indruk geeft van de sporen
die er nog zijn van de eeuwenoude banden tussen
Nederland en Oost-Europa.
2 Heemschut december 2009
I 1 I S|'--
- -
