St. Petersburg Deze door Peter de Grote gestichte stad in de delta van de Neva is doordrenkt van Nederlandse cultuurinvloeden. De Zomertuin, waarvan het eerste deel is aangelegd bij de samenvloeiing van Neva en Fontanka, naar een ontwerp van de Nederlandse hovenier Jan Roozen (1703-16), heeft voor de inwoners dezelfde gevoelswaarde als het Vondelpark voor Amsterdammers. Ontstaan als 18de eeuwse manifestatie van Peter de Grote's interesse in Hollandse en Franse tuinkunst en West- Europese kunst en cultuur, ontwikkelde de Zomertuin zich in de 19de en 20ste eeuw tot een onmisbaar deel van het (culturele) leven in St. Petersburg. Nu is het park gesloten voor het publiek, omdat de gemeente er grote restau ratieplannen wil uitvoeren. Zo zijn er zieke bomen die behandeling nodig hebben en baat hebben bij de Nederlandse expertise. Datzelfde geldt ook voor de verdere behandeling van de archeologische vondsten. Afgelopen zomer zijn de historische vijverbodems opgegraven om de positie van de vroegere fonteinen te kunnen bepalen. Momenteel wordt overleg gevoerd over de uiteindelijke plannen voor de herinrich ting van het gebied. Jaroslavl Deze stad aan de samenvloeiing van de Wolga en de Kotorosl is een zeer oude handelsneder zetting: in 2010 wordt het 1000-jarig bestaan gevierd. Nederlandse kooplieden en kunste naars hebben hier diverse sporen achtergelaten, waaronder de Hollandse Manifaktura. Bij de oprichting van deze uitzonderlijke 'modelfa- briek' uit 1722-31 waren Peter de Grote - al zou deze de opening niet meer meemaken - en zijn Nederlandse vertrouweling Ivan (Johan) Tames nauw betrokken. Gelet op de speciaal aange legde bassins, gevuld door een natuurlijke beek, ging het hier waarschijnlijk om een laken- of linnenindustrie en was in de Manifaktura ook een zijderederij gevestigd. Het ensemble is direct na de voltooiing afge beeld op een stadsgezicht. Op deze prent is de hele aanleg van gebouwen, bassins, tuin, beelden, koepel en watersysteem goed herken baar weergegeven. Bijzonder is de combinatie van - destijds moderne - nijverheid, architec tuur en tuinkunst, met inbegrip van molens en vier allegorische tuinbeelden van naakte vrouwenfiguren. Na een lange bloeitijd bracht de Revolutie van 1917 een einde aan de activiteiten van de Manifaktura. Sommige gebouwen kregen andere bestemmingen, andere werden afge broken. Het park met de 'Hollandse tuin' was inmiddels verrijkt met de Peter en Paulkerk (nu in restauratie), een beheerderwoning en twee andere midden-18de-eeuwse gebouwen. Een particuliere investeerder heeft vergevor derde plannen om dit gebied te revitaliseren door middel van restauratie, herbestemming en nieuwbouw aan de randen. De 'Hollandse tuin' zal, na herstel, een belangrijk attractie- punt vormen. Hiervoor kan worden geput uit de ervaringen met het parkherstel van diverse buitenplaatsen langs de Vecht en vooral de paleistuin van Het Loo. Bedoeling is om volgend jaar met de restauratie te beginnen. Kemerovo In deze Siberische stad aan de rivier de Tom werd kort na de Russische Revolutie, mede door de Nederlandse ingenieur Sebald Rutgers, de Autonome Industrie Kolonie gesticht. Op de hoge oever is nog grotendeels de mijnwerkers kolonie Krasnaya Gorka bewaard. De rijtjes- en speeialistenwoningen, het badhuis en de school hiervan zijn ontworpen door architect J.B. van Loghem in 1925-26. Jaroslavl, de situering van het Peter en Paulpark, de voormalige Hollandse Manifaktura. Op het stadsgezicht van Rostovtsef uit 1731 krijgt men een beter idee van de Hollandse Manifaktura, zoals die er in de beginfase uitzag. Zie ook de detailuitsnede op pagina 31. 30 Heemschut december 2009

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 2009 | | pagina 32