iteratuur
Limburq
Steyl: In juli 2008 heeft minister Plasterk een
kanjersubsidie toegekend van 174.809 voor
de restauratie van het ketelhuis met stoomma
chine in het Limburgse kloosterdorp Steyl, ten
zuiden van Tegelen. Met deze bijdrage kan een
uniek industrieel ensemble behouden blijven.
Het ketelhuis is onderdeel van het kloosterdorp,
een katholieke nederzetting die in 1875 werd
gesticht door Duitse paters. Het kloosterdorp
was in belangrijke mate selfsupporting, er was
een eigen elektrische centrale, een watertoren,
een bakkerij en een drukkerij aanwezig op het
uitgestrekte kloosterterrein.
Inmiddels is het complete kloosterdorp op de
lijst van beschermde dorpsgezichten geplaatst.
Het ketelhuis werd in 1909 gebouwd voor de
energievoorziening van de kloosterdrukkerij
voor missietijdschriften. In de machinehal
met zadeldak en liehtkap staat een stoomma
chine uit 1909, die tot 1956 in bedrijf was. De
machine is in de oorspronkelijke staat bewaard
gebleven, maar is door de stilstand niet meer
bedrijfsvaardig.
Daarnaast ging de laatste jaren de conditie
van de machinehal hard achteruit, op diverse
plaatsen ontstond lekkage door gaten in het
dak. De schoorsteen is al enkele jaren geleden
hersteld. Bij de verdere restauratie van het
ketelhuis zal ook de stoommachine gereviseerd
worden. De bedoeling is om de machine weer
in werkende staat te krijgen. Hiervoor zullen
technische voorzieningen worden getroffen
voor wat betreft de eondensafvoer en de
stoomtoevoer.
Het imponerende gebouw van Radio Kootwijk.
Foto archief Heemschut Gea Schilte
Pieter Spits, Radio Kootwijk; monument
in gewapend beton. Boxtel, Uitgeverij
Aeneas, 2008. 84 biz., ill., lit.opg.
ISBN 978 90 75365 92 4. Prijs: 19,95.
Tot de meest spectaculaire communica
tiemonumenten van ons land behoort
ongetwijfeld het voormalige radio
zendstation in Kootwijk op de Veluwe.
Het in gewapend beton opgetrokken
monumentale zendstation werd in de
jaren 1920-1923 gebouwd als radiozend
station voor de langegolfverbinding met
Nederlands-Oost-Indië. In Indië werd een
ontvangststation gebouwd bij Bandoeng.
Het radiozendstation in Kootwijk werd
ontworpen door architect Julius Luthman
(1890-1973).
Het gebouw werd geheel in beton opge
trokken, zonder gebruik van spijkers en
hout, om verstoring van radiosignalen en
beschadiging vanwege hittevorming tegen
te gaan. Het in een strakke Art-Decostijl
vormgegeven symmetrische gebouw
werd vanwege het kenmerkende uiterlijk
ook wel de kathedraal van de Veluwe
genoemd. Tegelijk met het zendstation
ontwierp Luthman een betonnen water
toren, een hotel en een aantal woningen
die huisvesting boden aan de radiote
legrafisten. Sinds de sluiting van het
zendstation in 1998 is het stil geworden
rondom het complex. Pogingen om
het zendstation een nieuwe, culturele
functie te geven zijn tot nu toe vruch
teloos gebleken. In dit boek werk wordt
in kort bestek een overzicht gegeven
van de geschiedenis van de bouw van
het zendstation en de diverse functies
van het complex door de jaren heen, het
architectonisch ontwerp, de toegepaste
constructie en een beschrijving van de
restauratie van het gebouw. Het boek is
voorzien van historische zwartwitfoto's
en fraaie kleurenopnamen. Als bijlage is
een overdruk opgenomen van een artikel
uit De Ingenieur uit 1923, waarin ir. J.
Emmen de constructie van het gebouw
beschrijft. Hoewel het boek een lacune
opvult in de literatuur over de Neder
landse communicatiegeschiedenis, is het
geheel toch wat mager uitgevallen.
augustus 2009 Industria 47
V y. ik.rf ..y f
