Utrecht
Gelderland
Het onttakelde Stork-'Hijschgebouw',
november 2008. Foto Marcel Overbeek
bouwdelen. De renovatie van de gieterijhal
is voltooid naar een plan van architect Harry
Abels van IAA architecten uit Enschede, en
restauratiearchiteet Maarten Fritz.
Het ROC-complex met de gerenoveerde
gieterijhal werd door de BNA uitgeroepen tot
het beste gebouw in Oost-Nederland in 2009.
Op het Storkterrein, langs de Industriestraat
staan nog twee bedrijfspanden die al jaren
buiten bedrijf zijn: het 'Hijschgebouw' en de
voormalige elektrische centrale van Stork. Deze
bedrijfsgebouwen zijn begin 2008 gestript,
waarbij de bouwvallige buitengevels zijn
gesloopt, zodat nu het stalen skelet van de
constructie goed zichtbaar is. Het wachten is
nog op het vinden van een passende bestem
ming. Mogelijk zou dit complex kunnen dienen
als een museumdepot, voor collecties van
diverse Hengelose musea, waaronder de depot
collectie van het HEIM.
De elektrische centrale werd in 1901 in
opdracht van Stork gebouwd voor de eigen
energievoorziening van de fabriek. De centrale
bestaat uit een machinehal in Berlagiaanse
stijl, een ketelhuis met schoorsteen en twee
betonnen koeltorens. Samen met het naastge
legen nieuwe onderkomen van HEIM, de Wil
helm inafabriekssehool, vormt dit complex een
indrukwekkend industrieel ensemble. De vrijwel
in oorspronkelijke staat verkerende machinehal
staat niet op de monumentenlijst. De fabrieks
schoorsteen van de centrale zal in opdracht
van Stork worden gerestaureerd.
Houten: Op 25 april is het historische spoor
wegstation van Houten officieel weer in
gebruik gesteld door Paul van Vlijmen, direc
teur van het Nederlands Spoorwegmuseum.
Het oude stationsgebouw werd in 1936 voor
het reizigersverkeer gesloten en kreeg daarna
diverse bestemmingen, waaronder schoolge
bouw, woning en bedrijfsverzamelgebouw voor
startende ondernemers. In verband met de
spoorwegverbreding van de lijn Utrecht - Den
Bosch, moest het oude stationsgebouw worden
gesloopt. Om het historische station te redden,
werd de Stichting Station op Wielen opgericht.
Deze stichting ontwikkelde een plan waarbij
het gebouw 150 meter zuidwaarts werd ver
plaatst. Mede dankzij de ondersteuning van de
stichting BOEi en Bouwfonds MAB Ontwikke
ling is de stichting er in geslaagd fondsen te
verwerven voor deze kostbare reddingsope
ratie. Het stationsgebouw dateert uit 1868 en is
het enig overgebleven stationsgebouw van dit
type, dat werd ontworpen door het ministerie
van Rijkswaterstaat als 'klasse 5a'-station. Het
gerestaureerde stationsgebouw zal een functie
krijgen als kleinschalig vergadercentrum en
als onderkomen van de lokale archeologische
werkgroep.
Doesburg: Het havenfront van het stadje Does
burg is de laatste jaren ingrijpend veranderd door
de bouw van enkele grootschalige woontorens
met appartementen aan de IJsselkade. Hierdoor
is de skyline van dit Aehterhoekse stadje danig
aangetast.
Een klein deel van de Havenkade aan de oude
binnenhaven is nog ongeschonden. De hier
gevestigde Doesburgse betonfabriek zal komend
najaar het terrein verlaten. Bond Heemschut
Gelderland en de Stichting Industrieel Erfgoed
Gelderland-Flevoland zijn van mening dat onder
delen van het haveneomplex behouden moeten
worden, vanwege het authentieke karakter van
de Havenkade. Belangrijke elementen van de
betonfabriek zijn de stalen loskraan uit 1970,
enkele stalen vultreehters voor zandopslag, een
deel van de kraanbaan, de Havenkade met de
oude bestrating met kinderkopjes en de loodsen
van de Geldersehe Tramweg Maatsehappij(GTW).
Na een discussie in de gemeenteraad is door
Doesburg besloten het havenerfgoed te
behouden en in te passen in de plannen voor dit
gebied. Ook de havenkraan zal behouden blijven.
Hoewel deze niet echt van monumentale waarde
is, past de kraan wel in het totaalbeeld van het
havengebied.
augustus 2009 Industria 43
