Groningen
Drenthe
Overijssel
Het Oranjekanaal in Drenthe, bij Noordbarge.
Fotot Marcel Overbeek
De villa Huize Friso in Almelo wordt bedreigd door sloop.
Foto Marcel Overbeek
Tjamsweer: In het dorpje Tjamsweer, ten westen
van Appingedam is het complex van de voor
malige olieslagerij De eendracht op 3 april door
brand grotendeels verwoest. Het landschap
pelijk fraai gelegen complex aan de oever van
het Damsterdiep bestond uit een 18e eeuws
molenaarshuis, de vierkante houten onderbouw
van de voormalige windoliemolen, schuren en
een ketelhuis met vrijstaande schoorsteen.
Het ketelhuis met schoorsteen werd omstreeks
1900 gebouwd toen de windoliemolen werd
onttakeld en men overging op stoomaandrij-
ving voor de olieslagerij. Dit onderdeel van het
complex is behouden gebleven. De schoorsteen
is de oudste nog bestaand fabrieksschoorsteen
van de provincie Groningen. Helaas verkeert het
metselwerk van de schoorsteen in slechte staat,
in de onderbouw is een grote scheur zichtbaar.
Het is nog onbekend of de restanten van de
olieslagerij behouden kunnen blijven.
Oranjekanaal: De provincie Drenthe heeft een
onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheid
het Oranjekanaal opnieuw bevaarbaar te maken
voor pleziervaart. Het onderzoek, uitgevoerd
door de Dienst Landelijk Gebied heeft uitge
wezen dat het niet realistisch is het kanaal
weer open te stellen. In het rapport dat de DLG
heeft uitgebracht zijn diverse factoren tegen
elkaar afgewogen, waaronder natuur, economie
en water. De conclusie luidt dat het bevaar
baar maken van het kanaal te kostbaar is, de
geraamde kosten zouden rond 70 miljoen euro
gaan bedragen.
Bovendien zou openstellen negatieve effecten
sorteren, zoals een verhoogde recreatiedruk op
de natuur rondom de kanaalzone en toename
van luchtvervuiling. Op economisch gebied zal
openstelling geen gunstig effect veroorzaken,
omdat het Oranjekanaal geen ontbrekende
schakel vormt in het toervaart-waterwegen-
stelsel.
Het opnieuw bevaarbaar maken van het kanaal
zou overigens wel kunnen leiden tot herstel en
versterking van de cultuurhistorische ele
menten in het kanaal, zoals sluizen en bruggen.
Omdat het Oranjekanaal is aangemerkt als
historische verbinding van provinciaal belang,
hecht de provincie er aan om bij onderhoud
of vervanging van beeldbepalende bruggen en
sluizen zoveel mogelijk de huidige kenmerken te
behouden. Kenmerkend voor het Oranjekanaal,
dat in 1857 werd gegraven tussen Smilde en
Emmen, zijn de houten draaibruggen, waarvan
er nog enkele resteren.
Sinds 1974 is het kanaal gesloten voor de
scheepvaart.
Almelo: De voormalige fabrikantenvilla Huize
Friso aan de Bornsestraat in Almelo wordt
met sloop bedreigd. De villa werd in 1862 in
opdracht van de lokale zeepfabrikant Barend
Gorter gebouwd. Na de 1945 kreeg de villa een
nieuwe bestemming als particulier verzorgings
tehuis voor bejaarde mensen.
In 1970 werd het pand in gebruik genomen
door een uitvaartcentrum. Sinds kort is deze
functie ook verdwenen, en staat de voormalige
villa leeg. De villa is gebouwd in een chaletaeh-
tige stijl, met witgepleisterde gevels, een por
tiek aan straatzijde en een klokkentorentje. De
dakranden zijn versierd met fraaie gietijzeren
sierranden. De Stichting Historische Kring Stad
en Ambt Almelo en de Twentse Cultuurhisto
rische Vereniging hebben protest aangetekend
tegen de voorgenomen sloop. De villa heeft
ook geschiedkundige waarde omdat de bekende
Almelose schilder Arnold Mare Gorter (1866-
1913) er werd geboren.
Hengelo: Het gebied van Hart van Zuid, het
industriegebied ten zuiden van het station
van Hengelo is volop in ontwikkeling. Een deel
van de bedrijfspanden van de machinefabriek
Stork zijn inmiddels gerenoveerd en hebben een
nieuwe bestemming gekregen, waaronder de
grote gieterijhal en de bedrijfswatertoren. De
gieterijhal is het middelpunt geworden van het
grote nieuwe scholencomplex van het Regio
naal Opleidings Centrum Twente (ROC). Van de
hal, gebouwd in 1902, is de hoofdeonstructie
met stalen pijlers, gebinten en de stalen ven
sters ongewijzigd bewaard gebleven.
De modern vormgegeven leslokalen zijn subtiel
ingepast in het industriële monument. Karak
teristieke onderdelen uit de hal, zoals stalen
machinekranen zijn in het zicht gelaten en
vormen een boeiend contrast met de nieuwe
