Amsterdam
Groningen
Groningen. De gasfabriek als horecabestemming.
Schets van het interieur. Illustratie Harald Mooij
Bibliotheek Prinsengracht monument
Centrum - Het Amsterdamse stadsdeel Centrum
heeft op voordracht van Heemschut het voor
malige hoofdgebouw van de openbare biblio
theek aan Prinsengracht op de gemeentelijke
monumentenlijst geplaatst. Bureau Monumen
tenzorg en Archeologie (BMA) had eerder een
positief advies uitgebracht over de voordracht.
Het pand stamt uit het jaar 1973 en is gebouwd
door Rob Nord van architectenbureau Gerard
De Klerk. Deze staat bekend om nieuwe invul
lingen op gevoelige locaties in de binnenstad,
zoals het Sonestahotel aan het Kattegat en het
Holiday Inn Hotel aan de Nieuwezijds Voor
burgwal. De architectuur daarvan was destijds
nogal omstreden en werd omschreven als
lafhartige camouflagearehiteetuur. BMA ziet
sommige van zijn gebouwen echter als goede
voorbeelden van inpassing in de kleinschalige
binnenstad.
De Klerk bouwde de bibliotheek op een
enorm kavel aan de Prinsengracht, waar in de
negentiende eeuw nog fabrieken en woningen
stonden. Het gebouw bestaat uit een heel
brede gevel, opgebouwd uit gemetselde vlakken
en geseheiden door puien van hout en glas.
Joop Kamerling
Gasfabriek door sloop bedreigd
Bedum - Het ziet er somber uit voor de gasfa
briek in Bedum. De monumentaanvraag die de
Stichting Beemer Aarfgoud had ingediend, is op
10 maart jl. door de Rijksdienst voor Arche
ologie, Cultuurbehoud en Monumentenzorg
(RACM, sinds vorige maand de Rijksdienst voor
het Cultureel Erfgoed) afgewezen op grond van
de Tijdelijke beleidsregel 2007. Volgens deze
regel mogen geen gebouwen gebouwd voor
1940 als rijksmonument worden aangewezen.
Ook is niet gebleken dat er bijzondere omstan
digheden zijn die aanleiding geven tot afwijking
van deze regel, aldus Rijksdienst.
Al twee maal eerder is een monumentenaan-
vraag voor de gasfabriek afgewezen. Daarbij
speelde het probleem van de bodemvervuiling
een belangrijke rol. Daar het tegenwoordig
technisch mogelijk is vervuilde bodem te
reinigen met behoud van de gasfabriek, was er
sprake van een 'nieuw feit'. Daarom had Beemer
Aarfgoud, gesteund door Heemschut, opnieuw
een aanvraag ingediend.
Volgens Rijksdienst is het gebouw niet van
nationale betekenis, maar wel een geschikte
kandidaat voor een gemeentelijke monumen
tenlijst. De gemeente Bedum is echter niet
geneigd dit advies te volgen. Zij volgt de wens
van Essent, de eigenaar van de gasfabriek,
die de gasfabriek wil slopen en woningbouw
wil realiseren op deze locatie. Hoewel deze
woningen ook gebouwd kunnen worden
met behoud van de gasfabriek, houdt Essent
hardnekkig vast aan het eenmaal ingenomen
standpunt. De gemeente Bedum waardeert 'de
realiseerbaarheid van het belang van Essent
verbonden met een aanmerkelijk maatschap
pelijk belang' (bodemreiniging, woningbouw)
hoger dan het 'door hen 'als virtueel beoor
deelde belang van Beemer Aarfgoud' (behoud
van de gasfabriek, bodemreiniging en woning
bouw). 'Het nastreven van de voorstellen
van Beemer Aarfgoud brengt grote, mogelijk
fatale financiële risico's mee voor het belang
van Essent Network B.V.', aldus de gemeente
Bedum.
Tineke Vooijs
juni 2009 Heemschut 7
