Limburg
Het dorpssilhouet van Partij, met klooster.
Foto Ad Bokhorst
Het Proosdijklooster in Meerssen uit 1936, van architect Jos Cuypers,
met links de Sint Barholomeusbasiliek. Foto Ad Bokhorst
Dreigende verstoring hoofdstructuur
Partij - Er zijn plannen voor de aanleg van een
gemeentelijk sportcomplex met bebouwing van
ondermeer een gemeenschapshuis en kantines
in het dorp Partij, tussen de N278, de Geul en
de Salzerbeek. Heemschut vreest, dat de aanleg
hiervan de historiseh-geografisehe hoofdstruc
tuur ernstig zal verstoren. Die structuur wordt
vooral gedragen door de beekdalen. Daarbij
wordt het open landschap met het uitzicht
op het op een paar honderd meter verderop
gelegen Redemptoristenklooster, het dorpssil
houet van Partij en een monumentale boerderij
aangetast, zo niet tenietgedaan.
Heemschut heeft haar ongerustheid in een
brief aan het gemeentebestuur geuit. We
vragen om een onderzoek naar alternatieve
locaties, die zich met respect voor de cul
tuurhistorische waarden goed voegen in het
landschap en die goed aansluiten bij de dorps
bebouwing. De wethouder van de gemeente
Gulpen-Wittem heeft getoond te luisteren naar
de mening van Heemschut en hij heeft toege
zegd onze bond bij de verdere besluitvorming
te betrekken.
Projectontwikkelaar Arcadis stelt intussen een
uitgewerkt conceptplan op. Heemschut volgt
de verdere ontwikkelingen.
Gemeentelijk plan voor de Markt
Meerssen - De Markt van Meerssen is bijzonder
fraai en bijzonder. Aan de zuidzijde verrijst
de monumentale en rijk uitgevoerde gotische
Sint Bartholomeusbasiliek, een karakteristiek
Maaslands gebouw. De westzijde wordt gedo
mineerd door het markante klooster De Nieuwe
Proosdij. De overige zijden van het plein
bestaan uit kleinschalige dorpsbebouwing.
Het huidige kloostergebouw staat op de plaats
waar vroeger de Proosdij van Meerssen stond.
Dit gebouw is in 1936 in opdracht van De
Kleine Zusters van Sint Jozef ontworpen door
Jos Cuypers. In 2007 kwam deze Nieuwe
Proosdij leeg te staan en werd het verkocht aan
een projectontwikkelaar. Het is de bedoeling
dat het gebouw gesloopt wordt voor moderne
bebouwing, wellicht een nieuwe raadzaal. Het
klooster leent zich nauwelijks voor herbestem
ming. De voorgenomen sloop heeft tot veel
verzet onder de bevolking geleid. Er is een
stichting gevormd, die sloop wil voorkomen
door het gebouw op de Rijksmonumentenlijst
te laten plaatsen.
Vooralsnog is de status van voorbescherming
(Monumentenwet art 11-14) toegekend. De
stichting heeft getracht Heemschut bij de
procedure te betrekken. Heemschut stelt zich
voorlopig echter zeer terughoudend op. Wij
zijn van mening, dat het gebouw weliswaar
markant is, maar dat er zowel binnen als buiten
onvoldoende cultuurhistorische waarden
zijn, die plaatsing op de Rijksmonumentenlijst
rechtvaardigen.
Het omliggende Proosdijpark is echter een
ander verhaal. Dit park staat reeds op de
Rijksmonumentenlijst. Het heeft een duidelijke
relatie met de Markt en de monumentale en
architectonisch rijke basiliek. De gemeente
ontwikkelt op dit moment een centrumplan,
waarin onder meer gedacht wordt aan nieuwe
bebouwing. Op zich hoeft dat geen bezwaar te
zijn, maar de eerste schetsen hebben, rekening
houdend met met de kwetsbaarheid van het
gebied, tot schrikreacties geleid. Heemschut
is dus bepaald ongelukkig met dit plan en
streeft naar een aanwijzing als beschermd
dorpsgezicht. Heemschut is daarbij van mening,
dat er niet gesloopt mag worden voordat de
contouren, aard en functie van de nieuwbouw
bekend zijn.
Ad Bokhorst
6 Heemschut juni 2009
