Rond de Eerste Wereldoorlog
bleek het gebouw in een zo
slechte staat te verkeren, dat
een restauratie startte die meer
dan twintig jaar zou duren.
Asbest
de ramen en tegen de wanden en tapijten op
de met hout bedekte natuurstenen vloeren
maakten het gebouw al met al bewoonbaar.
De tochtige 17de eeuwse kruiskozijnen waren
vervangen door moderne, goed afsluitende
empire ramen met aan de binnenkant nog eens
extra stolpramen.
Monument
Meer dan 100 jaar hield het gebouw deze
typische, overdadige Empire inrichting. Rond
de Eerste Wereldoorlog (1914 - 1918) bleek het
gebouw in een zo slechte staat te verkeren, dat
een restauratie startte die meer dan twintig
jaar zou duren. Onder leiding van de Rijkscom
missie tot restauratie van het paleis werd het
17de eeuwse Stadhuis rigoureus onder het
Empire decor uitgehaald. Architect Jan de Bie
Leuveling Tjeenk liet de gemarmerde houten
wanden in de galerijen afbreken en alle drape
rieën wegnemen.
Ook de werkelijk feeërieke kronen uit de Empire
en tweede helft van de 19de eeuw verdwenen
naar de zolder. In de drift naar herstel van de
stadhuissituatie werden zelfs sommige 17de
eeuwse ornamenten weggehaald. Dat kwam
omdat het enige beeldmateriaal van het stad
huisinterieur schilderijen waren uit de eerste
jaren na de opening. Daarop ontbraken nog
de decoraties die in latere jaren waren uitge
voerd! Dat verklaart het verschil in decoraties
tussen de Oude Raadzaal en de Mozeszaal
aan de Damzijde.
Omstreeks 1960 bleek het paleis weer in
slechte conditie te verkeren. Het Rijk liet
onder leiding van architect Cornelis Wegener
Sleeswijk een grote restauratie uitvoeren. Hij
voegde eigentijdse elementen toe, evenals
historiserende aanvullingen zoals de eas-
setteplafonds in de zuidvleugel op de eerste
verdieping.
Zomer 2002: Het paleis op de Dam
moet dicht, omdat er asbest aanwezig
is. Dat er asbest moest zijn wist de
Rijksgebouwendienst (RGD) al wel.
Daarom werden er in deze zomer
metingen gedaan. Het paleis was
nog open voor bezoekers toen het
uitsluitsel kwam. Asbest is kankerver
wekkend, dus de zomertentoonstelling
werd direct afgebroken en de RGD
sloot het gebouw voor het publiek.
Voor 10 miljoen gulden had
Amsterdam in 1935 haar beroemde
stadhuis aan het Rijk verkocht. In
de jaren zestig van de vorige eeuw
liet het Rijk een grote restauratie uit
voeren, waarbij asbest als brandwe
rend materiaal werd toegepast.
In de zomer van 2002 werd pas echt
duidelijk hoeveel asbest er in het
paleis verwerkt was. De RGD startte
de voorbereidingen voor een asbest
sanering. Daarvoor moesten veel
vloeren en plafonds opengemaakt
worden. De RGD had al plannen in
voorbereiding voor een restauratie
van exterieur en interieur, maar de
asbestsanering zette daar extra druk
achter. Het interieur kreeg voorrang
om meteen de installaties te kunnen
renoveren.
De burgerzaal richting ingang Schepenzaal/Troonzaal.
Toestand begin 20ste eeuw. Foto's Koninklijk Huisarchief
De andere zijde van de burgerzaal, begin vorige eeuw.
Met onder meer gordijnen en kleden zijn de enorme
ruimten leefbaar gemaakt.
16 Heemschut juni 2009
