Literatuur
«I
Colofon Industria
in Heemschut
mx
DE WOLKENFABRIEK 1913-2008.
Groningen, Uitgeverij Noordboek, 2008.
128 blz., ilE ISBN 978 90 330 0757 6.
Prijs: 25,-.
Op 16 januari werd door de directie van
de SuikerUnie bekend gemaakt dat de
suikerfabriek aan de Peizerweg in de
stad Groningen zal worden gesloten.
Dit besluit, dat mede tot stand is
gekomen op basis van nieuw Europees
beleid om de Europese suikerfabricage
terug te dringen, kwam hard aan bij
de 94 medewerkers. De suikerfabriek
werd in 1913 gesticht als coöperatieve
Friesch-Groningsehe suikerfabriek,
en was bedoeld als concurrent van
de enkele jaren eerder in het nabijge
legen Eloogkerk gestichte particuliere
suikerfabriek van W.A. Scholten. De
'Friesch-Groningsche' suikerfabriek,
die later zou worden opgenomen in
het SuikerUnieconcern, was vanaf de
oprichting bijna een eeuw lang een zeer
belangrijke tak van nijverheid binnen
de stad Groningen.
De fabriek was niet alleen belang
rijk voor de werkgelegenheid, maar
maakte ook prominent onderdeel uit
van het dagelijks bestaan van de stad
Groningen. Als in september de bieten
campagne van start ging, werd de sfeer
in de stad bepaald door de bekende
zoetige geur, de alom aanwezige
volle bietenwagens en de rook uit de
schoorsteen.
Naar aanleiding van de sluiting van de
fabriek na de laatste campagne eind
2007 is besloten een fotoboek uit te
geven. Uit het bedrijfsarchief werd
een schat aan prachtige historische
opnamen geselecteerd, in zwart-wit en
kleur, die een fascinerend beeld geven
van de suikerfabriek. Opgenomen
zijn onder meer foto's van de bouw,
plus talloze foto's van het produc
tieproces en van de indrukwekkende
machines. Niet alleen het gebouw en
de machines, maar ook de mensen
die er jaren hebben gewerkt komen
in het boek aan bod. Zij zijn treffend
geportretteerd door Ingrid de Jong en
Geert Job Seving.
Een indrukwekkend fotografisch
eerbetoon aan een van de markantste
bedrijven in de stad Groningen. Wat er
met het immense fabrieksterrein gaat
gebeuren, is nog niet bekend. In de
kern zijn nog enkele bouwdelen aan
wezig van het oudste, oorspronkelijke
fabrieksdeel, waaronder een bakstenen
loods en het ingekorte restant van de
fabrieksschoorsteen.
C.J.B.P.Frank: LANGS LUNCHROOMS
EN LUXEZAKEN; HISTORISCHE
WINKELS IN DE BINNENSTAD
VAN ARNHEM. Utrecht, Matrijs,
2008. (Reeks Arnhemse monumenten,
deel 21). 64 blz.,ill., lit.opg.
ISBN 978 90 5435 361 2.
Prijs: 9,95.
De Arnhemse binnenstad is sinds
mensenheugenis het domein van de
winkeliers en hun klanten. Honderden
winkels telt het stadshart, van kleine
speciaalzaken tot grote warenhuizen.
Tot het begin van de negentiende
eeuw speelde het winkelen zich af op
de markten. Geleidelijk verplaatste de
handel zich van buiten naar binnen.
Rond 1850 was de binnenstad een
drukbezocht winkelcentrum geworden.
Het succes van Arnhem als winkelstad
was groot. Tussen ca. 1830 en 1870
hadden veel welgestelde families zich
in Arnhem gevestigd. Ze werden aan
getrokken door de prachtige omgeving,
de bouwmogelijkheden en het brede
voorzieningenpakket, waarin een goed
uitgerust winkelcentrum natuurlijk niet
ontbrak.
Eind negentiende eeuw streefde de
gemeente ernaar de stad verder te
ontwikkelen als luxe woonplaats.
Dit streven lukte maar matig. Het
Arnhemse stadscentrum groeide
daarentegen uit tot een winkelgebied
van bovenlokale allure. Uit deze vroege
jaren, maar ook uit latere perioden zijn
veel bijzondere winkelpuien bewaard
gebleven. Er zijn nog etalages met
houten omlijstingen te zien, maar ook
moderne puien uit de jaren van de
wederopbouw. Sommige winkelpanden
vallen op door hun gevels en torens
boven de puien, zoals het filiaal van
De Gruyter, dat nu de entree is tot de
winkelgalerij in het Musiskwartier.
Industria is de nieuwsbrief van de Stichting
Industrieel Erfgoed Nederland (FIEN).
FIEN zet zich sinds 1984 in voor het
behoud van industrieel erfgoed in Neder
land. Bij FIEN zijn 65 lokale en regionale
stichtingen en verenigingen aangesloten.
Website
www.industrieel-erfgoed.nl
Redactieadres Industria
Redactie Industria
p/a Marcel Overbeek
Noteboomstraat 61
8021 WR Zwolle
Mailadres
industria@industrieel-erfgoed.nl
